جدول معیار‌های جدید برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها-تایمز

سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: پیرو سیاست‌های کلان نظام علم، فناوری و نوآوری کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با رهنمود‌های مقام عالی وزارت، پیشنهادات و همکاری‌های معاونین و مدیران وزارت عتف در طی چند جلسه، مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) نسبت به بازتعریف و ارتقا نظام رتبه‌بندی ملی مؤسسات پژوهشی کشور اقدام و روش‌شناسی جدید رتبه بندی ملی ISC را تدوین نموده است.

فاضل زاده اظهار داشت: در تعریف این معیارها، گفتمان انقلاب اسلامی و راهبرد‌های مندرج در اسناد بالادستی نظام، شامل نقشه جامع علمی کشور، بیانیه گام دوم انقلاب، سند تحول دولت مردمی، برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور، برنامه‌ها و اولویت‌های وزارت عتف، سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها و نقشه مهندسی فرهنگی، برنامه جامع بهره‌وری کشور و برخی گزارش‌های مربوط به طرح‌های پژوهشی اخیر در حوزه رتبه‌بندی و سیاست‌گذاری علم و فناوری در نظر گرفته شده است.

رئیس مؤسسه ISC گفت: امروزه پژوهشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی به عنوان نهاد‌های پژوهشی و فناوری یکی از مهمترین و مؤثرترین اجزاء در اقتصاد دانش بنیان محسوب می‌شوند که تأثیر به‌سزایی در ارزش آفرینی اجتماعی و اقتصادی ایفا می‌کنند؛ لذا رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از مهمترین دغدغه‌های سیاست‌گذاران حوزه علم و فناوری محسوب می‌شود. رتبه‌بندی‌های علمی علاوه بر اطلاع‌رسانی به جامعه در مورد عملکرد مؤسسات عالی پژوهشی و پژوهشگاه‌ها، به مقایسه بین آنها می‌پردازند.

وی ادامه داد: مؤسسات از نتایج رتبه‌بندی‌ها برای تعیین اهداف،  برندسازی و تبلیغ خود به منظور جذب استادان، پژوهشگران برجسته و منابع مالی پژوهشی ملی و بین‌المللی استفاده می‌کنند. همچنین نتایج رتبه‌بندی در رقابت‌پذیری و نیز برخورداری از منابع و تسهیلات حمایتی ملی حائز اهمیت است.

فاضل زاده در ادامه افزود: بنابراین فرایند‌های ارزیابی، معیار‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی خود موضوعی چالش برانگیز در نظام‌های رتبه‌بندی اعم از ملی و بین‌المللی محسوب می‌شود. نقش هدایت‌گر این معیار‌ها در تحقق سیاست‌های بالادستی علم و فناوری نظام‌های سیاسی، از اهمیت بسزایی برخوردار است و در درازمدت ابزاری در راستای تحقق این سیاست‌ها و جریان‌سازی فکری در حوزه آموزش، پژوهش و فناوری کشور خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران نیز باید مانند سایر کشور‌ها نظام رتبه‌بندی خود را با توجه به هدف کشور مبنی بر ساخت دانشگاه‌های تمدن ساز اسلامی بر مبنای گفتمان انقلاب اسلامی تبیین نماید.

وی افزود: در معیار‌های جدید، توجه به گفتمان انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها، مرجعیت علمی و فناوری کشور در سطح بین‌المللی و همچنین پاسخگو بودن دانشگاه‌ها به حل مسائل کشور توجه ویژه‌ای شده است، همچنین، شاخص‌های “فرهنگی- اجتماعی” و “مدیریت و بهره وری” مؤسسات نیز از جمله شاخص‌های جدید برای ارزیابی و رتبه‌بندی پژوهشگاه‌ها به معیار‌ها اضافه شده است. معیار‌های شش‌گانه رتبه‌بندی ملی پژوهشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی (ISC) در جدول ۲ ارائه شده است. همچنین گونه‌بندی مؤسسات در رتبه‌بندی در سه حوزه: الف) فنی مهندسی، ب) علوم پایه و کشاورزی، ج) هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی خواهد بود.