جامعه و انتخابات؛ پسا ثبت نام …

دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در ایران، هر چند که مسبوق به سابقه بود و جامعه با این پدیده آشنا بود، اما حساسیت در این دوره مانند دوران برکناری بنی صدر و شهادت محمد علی رجایی نبود و نیست.

درگذشت ابراهیم رئیسی کمی مانده تا پایان دولت سیزدهم همه معادلات را بهم زد، برخی معتقد بودند که تنها رئیس جمهور یک دوره جمهوری اسلامی است، زیرا او به تعهداتش مانند ساخت ۴ میلیون مسکن و رونق در بازار و بورس و پایین آمدن قیمت دلار عمل نکرد، از سوی دیگر برخی سفر‌های متعدد او به استان‌ها در راستای پیگیری خواسته‌ها و نیاز‌های مردم را برگ برنده او در انتخابات ۱۴۰۴ می‌دانستند و یقین داشتند که ابراهیم رئیسی برنده میدان انتخابات بعدی خواهد بود، اما اینطور نشد و حالا همه چیز تغییر کرد و میدان رقابت خیلی گسترده‌تر از آن چیزی شد که تصور همگان بود.

همه آمدند

از روزی که زمان ثبت نام اعلام شد، چشم مردم به مسیر خیابان‌های منتهی به خیابان فاطمی و وزارت کشور بود، از همان ابتدا گمانه زنی‌ها شروع شد، حضور چهره‌های مختلف از هر دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب این را در ذهن مردم متبلور کرد که قرار است یک رقابت جدی و درست بین هر دو گروه انجام شود، هر چند که جدی شدن یا نشدن این رقابت بستگی به اعضای شورای نگهبان دارد که چه کسانی را از گردونه این رقابت حذف و چه کسانی را راهی میدان می‌کنند.

پس از پایان ثبت نام داوطلبان، بازار گمانه زنی‌ها داغ‌تر شد و در میان دیدگاه‌ها و نظرات مردم چند اسم بیشتر شنیده می‌شود، محمد باقر قالیباف، علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و حتی محمود احمدی نژاد و مهرداد بذرپاش.

اما این صحبت‌ها و نقل قول‌ها در همین سطح باقی مانده و هنوز کسی دقیق نمی‌داند چه کسانی با برنامه‌های چند صفحه‌ای در مقابل دوربین‌ها قرار می‌گیرند و برنامه‌های خود را ارائه می‌دهند، هر چند هر کدام از داوطلبان در روز ثبت نام این فرصت را داشتند که برای چند دقیقه‌ای صحبت کنند، اما ارائه برنامه‌های مفصل آن‌ها ماند برای بعد…

هر چند حضور افراد از هر دو طیف تنور انتخاباتی را داغ کرد، اما هنوز کسی نمی‌داند که مشارکت و اقبال مردم از انتخابات ریاست جمهوری چطور خواهد بود؟ آیا حضور چهره‌های مختلف می‌تواند انگیزه مشارکت را بالا ببرد یا ممکن است مشارکت در همان سطح انتخابات مجلس شورای اسلامی باشد.

مشارکت در گرو چیست؟

سال ۸۶ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، بررسی و تحقیقاتی را برای بالا بردن میزان مشارکت مردم انجام داد و نتیجه آن، این شد که اعتماد مردم به حکومت سبب افزایش مشارکت – مردم در انتخابات – و قوام حکومت، ایجاد زمینه‌های مناسب توسعه و افزایش ضریب امنیتی می‌شود ضمن این که از دیدگاه حکومت اسلامی، نقش آفرینی مردم صرفا در مشروعیت بخشی خلاصه نمی‌شود، بلکه این حضور در عینیت بخشی و کارآمدی حکومت هم نقش اساسی دارد و در مقابل، مشارکت سیاسی اندک می‌تواند منشاء مشکلات و چالش‌های متعددی برای امنیت جمهوری اسلامی ایران باشد.

مرکز پژوهش پس از بیان این نقطه نظرات سپس راهکار‌هایی برای افزایش میزان مشارکت مردم در انتخابات ارائه داد “ایجاد رقابت سالم، توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در کنار توسعه سیاسی، تشویق مردم به مشارکت در انتخابات کوچک، ولی ملموس‌تر، تقویت سیستم آموزشی کشور در راستای یک راهبرد بلندمدت جهت ارائه آموزش سیاسی به افراد جامعه، استفاده مناسب از تبلیغات، توجه به ویژگی‌های مناطق مرزی و محروم، ارائه توجیهات قانونی و مستند برای رد صلاحیت‌ها، مدیریت مناسب نحوه برخورد انتظامی با نارضایتی‌های احتمالی، رای دهی تاکتیکی، جلب مشارکت نخبگان، تاکید بر گفتمان‌های جوان محور، رویکرد عدم تشابه به تبلیغات تاکتیکی، اعمال کنترل‌های رسانه‌ای و شفافیت در اعلام نتایج انتخابات از جمله مواردی هستند که عمل به آن‌ها سبب افزایش مشارکت مردم در انتخابات می‌شود.

حال باید دید که برگزارکنندگان انتخابات و داوطلبان تا چه میزان به موارد گفته شده توجه خواهند کرد، این‌ها نکاتی است که از یک مرکز رسمی و قابل استناد بیان شده و بی شک اهمیت دادن به این موارد می‌تواند هشتم تیر متفاوتی را رقم بزند اگر حاکمیت بخواهد.