در چنبره کمیت طلبی گرفتار شده‌ایم

احسان منصوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اهمیت تربیت استعدادهای هنری درهفته هنر انقلابی، اظهار کرد: در هفته هنر انقلاب اسلامی باید به دنبال نیروسازی و تربیت استعدادهای هنری در حوزه انقلاب اسلامی با تاکید بر کیفیت و نه کمیت باشیم.

وی ادامه داد: عرفا می‌گویند: «آنچه از حد خود بگذرد به ضد خود تبدیل می‌شود» تا زمانی که عینک پروژه محور بر چشمان مسئولان حوزه هنر و فرهنگ باشد در این بخش نمی‌توان انتظار معجزه داشت، مگر اینکه همین حرف عرفا به دادمان برسد.

این فعال فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: فعالیت فرهنگی، پروژه و طرح نیست؛ بلکه یک پروسه و به عبارت دقیق‌تر یک فرآیند است، غلبه نگرش پروژه‌ای که معمولاً در همه دستگاه‌های اقتصادی، عمرانی، پزشکی و حتی آموزشی کشور وجود دارد به بخش فرهنگ و هنر کشور نیز سرایت کرده است.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: منظور از فرآیند یعنی یک فعالیت مداوم چند ساله برای به نتیجه رسیدن دائم و مستمر و ثابت فرهنگ سازی شده در یک حوزه هنر یا فرهنگ با تأکید بر تولید اثر هنری در آن است؛ برای نمونه در حوزه داستان انقلاب اسلامی در یک شهر یا استان شاهد پرورش تعداد قابل توجهی نویسنده جوان باشیم که آثارشان در سطح استان و ملی مورد توجه باشد.

وی افزود: چند فعالیت با پیشوند فرآیند می‌توانیم در هنر انقلاب اسلامی نام ببریم؟ اینکه یک مؤسسه فرهنگی هنری توانسته با برگزاری دوره‌های “آفتاب‌گردان‌ها” جریان نیروسازی در کشور ایجاد کند، امری است که بسیاری از نهادها و سازمان‌ها از انجام آن عاجز بوده‌اند، مهمترین مشکل در ساختار مدیریتی سازمان‌های درگیر هنر همین است.

یخ زدگی فکری در مدیریت فرهنگی و هنری

این دکتری فلسفه ضعف بعدی حوزه فرهنگی را یخ‌زدگی فکری در مدیریت‌ها دانست و ادامه داد: افکار شهید سید مرتضی آوینی همچنان به نوعی راهگشای افق هنر انقلاب اسلامی است، اگر امروز مطرح کنیم که قصد داریم از مدیران مرتبط با عرصه هنر آزمون افکارشناسی شهید آوینی بگیریم، درصد بسیار ناچیزی می‌توانند این آزمون را موفق پشت سر بگذارند. دلیل این امر یخ‌زدگی فکری و اندیشه‌ای جاری است، آیا در چنین فضایی می‌توان انتظار پرورش ایده‌های ناب داشت؟ به برخی برنامه‌های پربیننده صدا و سیما نگاه کنیم و کپی‌برداری و گرته‌برداری از برنامه‌های کشورهای دیگر را ببینیم اینها همه نشانه آن یخ‌زدگی است.

ساختار معیوب نهادهای هنری و فرهنگی

این فعال فرهنگی و اجتماعی گفت: ضعف بعدی، بعد ساختار نهادهای هنری و فرهنگی است. در حوزه ساختار نیروی انسانی نیز همان ساختاری را که برای اداره مالیات قرار داده‌ایم، برای نهاد فرهنگی نیز قرار داده‌ایم با این تفاوت که یک پسوند هنری و فرهنگی نیز به آن افزوده ایم.

منصوری تصریح کرد: کارمندی که به معنای کامل کلمه کارمند است، صرفاً نظم و انضباط کارمندی و پیگیری امور به صورت کارمندی را انجام می‌دهد و از او بیش از این نمی‌توان انتظار داشت. در ساحت هنر که با روح و جان انسان‌ها در ارتباط است نمی‌توان اداری برخورد کرد. نتیجه آن می‌شود چنین کسالت و سنگینی در نهادهای هنری که شاهد آن هستیم.

این مدرس دانشگاه مسأله بودجه بخش فرهنگی را نکته مهم دیگری در نهادهای هنری و فرهنگی دانست و اظهار کرد: حداکثر بودجه بخش فرهنگی در حال حاضرصرف حقوق و دستمزد و امور عمرانی می‌شود و سهم ایجاد و تولید امر هنری بسیارناچیز است.

منصوری تصریح کرد: نکته اول پرورش استعدادها در حوزه هنر انقلاب اسلامی وجود ارتباطات فراسازمانی برای ورود به استعدادیابی و استعدادپروری است. اگر نهادهای درگیر هنر در مخاطب کودک و نوجوان را بررسی کنیم، درخواهیم یافت که انواع و اقسام نهادها از کانون پرورش فکری تا حوزه هنری کودک و نوجوان و وزارت فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش و …درگیر این مخاطب هستند لذا اولین اقدام در این مسیر فراروی نگاه سازمانی است.

تغییر نگاه از ساختارمندی به انسانمندی

این فعال فرهنگی نکته دوم در این رابطه را اهمیت جایگاه انسان در هنر دانست و گفت: ظریفی معتقد بود مگر در عصر عطارها، سعدی‌ها، حافظ و مولوی‌ها وزارت فرهنگ و حوزه هنری وجود داشته؟ نه اما ما امروز با یک میراث غنی و کهن مواجهیم، اما چرا اینها به وجود آمده‌اند؛ به دلیل نگاه انسان مدارانه به هنر یعنی استادی آتش در دل این سوختگان زده است، امروز اگر می‌خواهیم اتفاقی سترگ بیافتد باید نگاهمان را از ساختارمندی به انسانمندی تغییر دهیم نگرشی که در حوزه علمیه نیز تأثیر مثبت خود را قرن‌هاست گذاشته است.

این دکتری فلسفه با بیان اینکه نکته ایجابی بعدی تمرکز بر فرآیند تربیت استعداد به جای طرح است، اضافه کرد: به جای افتتاح طرح‌ها و جشنواره‌ها چند سالی همه این فعالیت‌ها را کنار گذاشته و نیرو تربیت کنیم و این نیرو جشنواره و همایش و خروجی داشته باشد نه اینکه هر ساله خودمان برای خودمان در جشنواره‌هایمان کف بزنیم.

منصوری گفت: باید کمیت را رها کنیم و از استعدادهایمان کیفیت را بخواهیم؛ این نکته طلایی نگرش درست به استعدادهایمان است، کمیت طلبی وضعیتی است که در چنبره آن گرفتار شده‌ایم و تنها راه این است که به کیفیت پناه بریم و از استعدادهایمان کیفیت را طلب کنیم، اینها چند گام ایجابی برای آغاز حرکتی است که سال‌های سال است به آن نیازمندیم.