الماس تراشکاری ابزاری برشی است که لبه یا نوک آن از الماس طبیعی یا الماس چندبلوری (PCD) ساخته شده و به‌منظور ماشین‌کاری مواد سخت و تولید قطعات با تلرانس‌های بسیار دقیق استفاده میشود.
این ابزار رسماً «فراری» دنیای تراشکاری است: سریع، دقیق و با طول عمر خارق‌العاده.
ساختار و تکنولوژی تولید
| جزء | توضیح |
|---|---|
| بستر ابزار (Substrate) | اغلب از کاربید تنگستن (WC-Co) ساخته میشود. |
| لایه الماسی | به‌صورت Brazed (لحیم کاری) یا Sintered (تفجوش) روی بدنه قرار می‌گیرد. |
| زاویه برش (Rake Angle) | بین -5° تا +15° بسته به جنس قطعه و هدف برش. |
| شکل هندسی | شامل Insert های مربعی، مثلثی، گرد (Round) یا سفارشی. |
ویژگی‌های کلیدی (Key Specs)
| ویژگی | مقدار/محدوده | اثر مستقیم در عملکرد |
|---|---|---|
| سختی (Hardness) | 90-100 GPa | کاهش سایش، برش مواد فوق‌سخت |
| رسانایی حرارتی | ~900 W/m·K | دفع سریع گرما، جلوگیری از لب‌پریدگی |
| ضریب اصطکاک | 0.05–0.1 | کاهش حرارت و انرژی مصرفی |
| عمر ابزار | تا 50 برابر کاربید | کاهش هزینه تولید |
انواع و کدگذاری استاندارد
بر اساس ISO 1832، اینسرت‌های الماسی کدگذاری می‌شوند:
مثال: CCGW09T304
- CC = شکل الماس (Rhombic 80°)
- G = درجه کیفیت لبه برش
- W = نوع سوراخ یا خنک‌کنندگی
- بقیه حروف و اعداد تعیین‌کننده ضخامت، شعاع نوک، تلرانس
کاربردهای اصلی
| صنعت | مثال کاربرد |
|---|---|
| هوافضا | تراش آلیاژهای آلومینیوم 7075 برای قطعات بال هواپیما |
| خودروسازی | تولید قالپاق‌های آلومینیومی با پرداخت آینه‌ای |
| اپتیک | تراش لنزهای پلاستیکی و شیشه‌های سخت |
| قالب‌سازی | پرداخت سطح قالب‌های تزریق پلاستیک |
| لوازم الکترونیک | براده‌برداری عایق‌های سرامیکی |
دیاگرام عملیاتی (توضیحی متنی)
ورود قطعه خام —> تثبیت روی دستگاه CNC
↓
تماس تدریجی لبه الماسی با قطعه
↓
براده‌برداری یکنواخت با دمای کنترل‌شده
↓
سطح نهایی براق، بدون نیاز به پولیش اضافی
مزایا و ROI (بازگشت سرمایه)
- کاهش 70% توقف تولید برای تعویض ابزار
- کیفیت سطح در حد Ra ≤ 0.2 µm
- افزایش سرعت براده‌برداری تا 300%
- صرفه‌جویی سالانه در هزینه ابزار: 20%–40%
توصیه‌های تخصصی نگهداری
- عدم تماس لبه با مواد آهنی (به‌جز CBN که مخصوص فولاد است).
- استفاده از خنک‌کننده MQL یا هوای فشرده برای آلومینیوم.
- بررسی میکروسکوپی لبه پس از هر شیفت کاری.
- ذخیره‌سازی ابزار در جعبه‌های ضدخش.
نتیجه‌گیری
الماس تراشکاری، ترکیبی از سختی بی‌رقیب و ظرافت فوق‌العاده است. در صنایع مدرن که دقت، کیفیت سطح و بهره‌وری اهمیت حیاتی دارند، این ابزارها نه‌تنها یک انتخاب لوکس، بلکه یک ضرورت اقتصادی محسوب می‌شوند.
