بومادران یک گیاه یک تا چندساله است که فواید دارویی فراوانی برای آن در طب سنتی و کتابهای پزشکی آوردهاند. این گیاه سالیان زیادی است که در معرض توجهات قرار دارد؛ اما پس از جنگ تروآ در یونان باستان جایگاه ویژهای برای بومادران و مشتقات آن در نظر گرفته شد. خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی بومادران سبب شد تا این گیاه بهخوبی در ساخت داروهای ضدالتهاب و درمان بیماریهای زیادی راه پیدا کند.
یکی از معروفترین فراوردههای بومادران، عرق آن است که از نظر ارزش غذایی و خاصیت کاملاً با گیاه مادر تشابه دارد. این نوع عصارهگیری سبب میشود تا خاصیت دارویی بومادران بهخوبی در عرق آن باقی بماند. در این قسمت از مجله تایمز شما با صفر تا صد مصرف عرق بومادران و ۲۲ خاصیت آن آشنا خواهید شد.
معرفی بومادران
بومادران گیاهی علفی یکساله است که طبعی گرم و خشک دارد و مزه آن تلخ است. این گیاه ساقههایی سبز گلهایی سفید و زرد یا صورتی و بنفش دارد که قد آن در حدود ۲۵ تا ۶۰ سانتیمتر است. دانههای بومادران صاف و کروی شکل هستند و بیش از ۲۰ گونه از آن در سراسر جهان یافت می شود. با این حال، گونه بومادران هزار برگ یا معمولی در ایران بیشتر مشاهده میشود. گونههایی از بومادران که در ایران یافت میشود، شامل ۱۸ نمونه زیر است:
- حلبی
- زرد
- هزار برگ
- باغی
- کلاری
- بیابانی
- کوهستانی
- تماشایی
- کم گل یا پنبهای
- انبوه
- تبریزی
- شمیرانی
- دماوندی
- دماوندی بیکرک
- خراسانی
- طالقانی
- زاگرسی
- مویین
موارد مصرف بومادران
بومادران، گیاه خوندماغ یا Achillea از جمله نامهایی هستند که این گیاه را با آن شناسایی میکنند. بیشترین کاربرد و موارد مصرف بومادران و عرق آن برای درمان زخم، عفونت و جلوگیری از خونریزی است. شما میتوانید بومادران را در قالب گیاه خشک یا تازه، کپسول یا قرص، عرق و عصارههای مایع ببینید. از گذشتههای بسیار دور هم از عرق بومادران یا جوشانده آن برای بهبود اختلالات زیر استفاده میکردند:
- کنترل اشتهای کاذب
- سوءهاضمه یا سوزش سر دل
- افزایش ادرار
- تنظیم سیکل قاعدگی نامنظم
- برطرفکردن گرفتگی و دردهای قاعدگی
- اسپاسم عضلانی
- از بین بردن التهاب
- تقویت معده و رفع نفخ
- پایین آوردن تب
- کاهش خونریزی
- درمان سنگ مثانه و کلیه
- دفع لکهای پوستی و پیسی
- درمان عفونت
- درمان و التیام زخم
خواص عرق بومادران برای معده
عرق بومادران حاوی مقدار زیادی فلاونوئید است که خاصیت ضددرد و ضد اسپاسم دارد. نوشیدن عرق بومادران به شما کمک میکند تا معدهتان غذا را راحتتر هضم کند. از سوی دیگر بومادران میتواند میزان اسید معده را کنترل کند. اگر دچار رفلاکس اسید میشوید از این خاصیت عرق بومادران بهره بگیرید. همچنین بومادران را در درمان اسهال نیز به کار میگیرند. عرق یا بومادران خشک میتواند یک دمنوش مناسب زخم معده باشد.
عرقیات گیاهی برای معده را در مقاله ای به همین نام آورده ایم.
خواص عرق بومادران برای کبد
عرق بومادران دارای ترکیباتی است که میتواند چربیهای موجود در کبد را تجزیه کند. شما میتوانید برای درمان کبد چرب از عرق بومادران استفاده کنید. خاصیت ضدباکتریایی عرق بومادران سبب افزایش ادرار خواهد شد. بهاینترتیب بدن سموم بیشتری را از طریق ادرار دفع خواهد کرد. برای درمان کبد چرب یک دوره، هر روز، یک استکان عرق بومادران را در صبح و پیش از صبحانه میل کنید.
خاصیت عرق بومادران در کنترل استرس و اضطراب
عرق بومادران به دلیل داشتن خاصیت آرامبخشی میتواند در درمان اضطراب و استرس مفید واقع شود. چراکه ترکیبات آن بهصورت مستقیم بر هورمونهای تنشزا و استرسزا اثر میگذارد.
عرقیات گیاهی ضد افسردگی را می شناسید؟
خواص عرق بومادران برای زنان
خانمها دلایل زیادی برای مصرف عرق بومادران دارند، زیرا دستگاه تناسلی آنها به کمک بومادران و عرق آن بهخوبی پاکسازی میشود و فعالیت خود را بهدرستی در پیش میگیرد.
اگر در دوران قاعدگی دردهای عضلانی دارید از خاصیت عرق بومادران غافل نشوید. خاصیت آرامبخشی و شل شدن ماهیچههای صاف رحم در نهایت دردهای قاعدگی را کاهش میدهد.
برای پاکسازی رحم خود از عرق بومادران استفاده کنید. خاصیت ضدعفونیکنندگی و ضدباکتریایی عرق بومادران، رحم شما را از آلودگیها پاک میکند. بومادران از تکثیر سلولهای آدنوکارسینوم در رحم جلوگیری میکند؛ بنابراین از رحم شما در برابر بیماریهای قارچی، عفونی و باکتریایی محافظت میکند.
اگر سیکلهای قاعدگی شما نامنظم است وقت آن رسیده تا به کمک عرق بومادران هورمونهای زنانه خود را تنظیم کنید.
خانمهایی که دچار کیست و تنبلی تخمدان، فیبروم رحمی، آندومتریوز و عفونت زنانه هستند، میتوانند برای درمان و کنترل بیماری خود عرق بومادران بنوشند.
خواص عرق بومادران برای روده
یکی از خواص عرق بومادران تحریک ترشح آنزیمهای گوارشی است. اگر سطح این آنزیمها بهاندازهای برسد که قابلتوجه باشد از اختلالات و امراض گوارشی جلوگیری میکند. این خاصیت عرق بومادران باعث رفع یبوست، ازبینرفتن نفخ زیاد و کنترل اسهال خواهد شد. نوشیدن چای یا عرق بومادران به مبتلایان سندروم روده تحریکپذیر بسیار توصیه میشود.
خواص عرق بیدمشک را می شناسید؟
خاصیت عرق بومادران در درمان زخمها
سالهای زیادی است که از خاصیت ضدالتهابی بومادران در التیام بخشیدن زخمها استفاده میشود. این ویژگی درمانی بومادران از جنگ تروآ در یونان باستان تا به امروز ادامه داشته است.
خواص عرق بومادران برای دیابت
بومادران و عرق آن سرشار از فیبر هستند که برخلاف کربوهیدراتها پس از تجزیهشدن بهجای گلوکز، فروکتوز آزاد میکنند. در نتیجه باعث بالارفتن سطح قند خون نخواهند شد.
خواص عرق بومادران برای درمان سرماخوردگی
خاصیت ضددرد، ضدباکتریایی و ضدالتهاب عرق بومادران در درمان سرماخوردگی بسیار مؤثر است. زیرا این عرق گیاهی میتواند در قالب نوعی آنتیبیوتیک ظاهر شود. مصرف چای بومادران و نعنا یا نوشیدن عرق بومادران در کنار چای نعنا میتواند علائم سرماخوردگی مانند سرفه، عطسه، تب و آبریزش بینی را کاهش دهد.
خاصیت عرق بومادران در کنترل فشارخون
عرق بومادران از ورود کلسیم به داخل عروق اصلی قلب جلوگیری میکند. در نتیجه فشارخون را در وضعیت پایدار نگه میدارد. به این شکل از بروز حملات و بیماریهای قلبی و مغزی مانند سکته و آترواسکلروز جلوگیری میکند.
خواص عرق بومادران برای عفونت
عرق بومادران علاوه بر درمان عفونتهای زنانه میتواند شما را در برابر عفونتهای ناشی از زخم یا خونریزی نیز نجات دهد. عرق بومادران در درمان قرمزی، التهاب و خارش پوستی ناشی از عفونت نیز مفید خواهد بود.
خواص عرق بومادران برای خواب
خاصیت ضدالتهابی و آرامبخشی عرق بومادران با کنترل هورمونهای تنشزا و آرام نگاهداشتن شما میتواند خواب خوب و باکیفیت را برای شما فراهم کند.
خاصیت بومادران در درمان بواسیر
بواسیر نتیجه التهاب و متورم شدن روده بزرگ در قسمت دهانه مقعد است. مطالعات نشان میدهد که خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونیکنندگی عرق بومادران میتواند در کاهش تورم و آرام نگهداشتن روده بزرگ مؤثر باشد. عرق بومادران در درمان بواسیر نقش مؤثری خواهد داشت.
خواص عرق بومادران در درمان خوندماغ
به بومادران، گیاه خوندماغ نیز میگویند. همانطور که از نام این گیاه پیداست بومادران در درمان خوندماغ بسیار کارآمد است. ویژگی ضدالتهابی بومادران به شما کمک میکند که با نوشیدن عرق آن و گذاشتن چند تکه از برگ بومادران در بینی خود، خونریزی بینیتان را بند بیاورید.
خاصیت عرق بومادران برای پوست
ترکیبات آشیلین موجود در بومادران و فراوردههای آن به شما کمک میکند تا به جوانسازی پوستتان کمک کنید. علاوه بر اینها با نوشیدن عرق بومادران میتوانید اگزما، بیماریهای پوستی ناشی از التهاب و خارش را درمان کنید.
موارد احتیاط و منع مصرف عرق بومادران
گیاهان دارویی نیز مانند داروهای شیمیایی میتوانند دارای عارضه باشند و شما را دچار مسمومیت دارویی کنند. هر چند که این عوارض در دوزهای خفیفتری از داروهای شیمیایی شما را دچار مشکل میکنند؛ اما بهتر است در مصرف آنها احتیاط کنید. مواردی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم بهتر است که بومادران و عرق آن را با احتیاط بیشتری مصرف کنند و یا از فهرست مواد مصرفی خود آن را حذف کنند.
- خانمهای باردار نباید عرق بومادران مصرف کنند. فراوردههای بومادران و عرق آن توانایی شل کردن ماهیچه صاف رحم را دارند که میتواند عاملی برای سقط جنین باشد. علاوه بر اینها میتواند منجر به کاهش وزن جنین نیز شود.
- هیچ تحقیقات معتبری برای بیخطر بودن عرق بومادران برای خانمهای شیرده وجود ندارد. توصیه میکنیم اگر در دوران شیردهی هستید قبل از نوشیدن عرق بومادران برای درمان با پزشک یا کارشناس گیاهان دارویی مشورت کنید.
- افرادی که دوزهای بالایی از عرق بومادران را مصرف میکنند باید دقت داشته باشند که در کنار داروهای رقیقکننده مانند: آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس) و وارفارین (کومادین) مصرف نکنند، زیرا احتمال خونریزی را افزایش میدهد.
- اگر از داروهای کاهشدهنده اسید معده استفاده میکنید بهتر است که از نوشیدن عرق بومادران خودداری کنید، چراکه بومادران تولید اسید معده را افزایش میدهد. در نتیجه میتواند با داروهای بدون نسخه و تجویزی تداخل داشته باشد.
- داروهای گوارشی که با عرق بومادران تداخل دارند شامل سایمتیدین (تاگامت)، فاموتیدین (پپسید)، رانیتیدین (زان تاک)، اسومپرازول (نکسیوم)، امپرازول (پری لوسک) و لانزوپرازول (Prevacid) است.
- اگر برای پایین آوردن فشارخون خود دارو مصرف میکنید در مصرف عرق بومادران احتیاط کنید. عرق بومادران ممکن است فشارخون را اندکی کاهش دهد و اثرات داروهای تجویزی را تقویت کند.
- ازآنجاییکه بومادران یک آرامبخش خفیف است، میتواند اثر داروهایی ضداضطراب یا خوابآور را افزایش دهد. بهتر است که عرق بومادران را با داروهای ضدتشنج مانند فنیتوئین (دیلانتین)، باربیتوراتها، بنزودیازپینها مانند آلپرازولام (زاناکس) و دیازپام (والیوم) و داروهای بیخوابی مانند زولپیدم مصرف نکنید.
- نوشیدن عرق بومادران برای نوزادان و کودکان زیر ۲ سال ممنوع است و کودکان زیر ۷ سال بهتر است که بااحتیاط این عرق گیاهی را مصرف کنند.
عوارض عرق بومادران
زمانی که فرد در مصرف عرق بومادران زیادهروی کند، بدن شروع به نمایش گذاشتن علائمی خواهد کرد. در صورت روبهرو شدن با این علائم و طولانی شدن آن حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- افزایش دفع ادرار
- التهاب موضعی
- خوابآلودگی
- پایین آمدن فشارخون
- درماتیت
- اختلالات خونریزی
کلام آخر
بومادران یک گیاه علفی است که بیش از ۱۵نوع از آن را میتوان در ایران بهراحتی پیدا کرد. این عرق در دسته عرقیات گرم و خشک قرار میگیرد که مسهل آن عرقیات با طبع سرد هستند. خاصیت ضدالتهابی، ضدباکتریایی و انعقاد خون بومادران و عرق آن سبب شد تا این گیاه در معرض توجهات قرار بگیرد. عرق بومادران را میتوان در درمان و کنترل بیماری و اختلالات فراوانی به کار گرفت که شما بهخوبی با مطالعه مطالب بالا به آن پی بردید.
در این مقاله از مجله تایمز تحت عنوان خواص عرق بومادران شما با ۲۲ خاصیت، موارد منع و احتیاط، کاربرد و عوارض عرق بومادران آشنا شدید.
سؤالات متداول
عرق بومادران دارای چه طبع و مزهای است؟
عرق بومادران در دسته عرقیات گرم و خشک قرار میگیرد و مزه آن تلخ است.
چه افرادی نباید عرق بومادران را مصرف کنند؟
خانمهای باردار، نوزادان، کودکان زیر ۷ سال، افرادی که داروهای رقیقکننده، فشارخون بالا، خوابآور، ضدافسردگی و معده مصرف میکنند، نباید عرق بومادران را بدون تجویز پزشک بنوشند.
مهمترین خاصیت عرق بومادران چیست؟
خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی عرق بومادران است که در بهبود و کنترل انواع بیماری و اختلالات مانند مشکلات زنانه، ترمیم زخم، جلوگیری از خوندماغ و مشکلات گوارشی به کار میآید.