دیمن هیدرینات چیست؟ فواید و عوارض جانبی داروی Dimenhydrinate

دیمن هیدرینات دارویی برای درمان حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از بیماری حرکتی (مسافرتی) می‌باشد که پزشک قبل از شروع مسافرت برای شما تجویز می‌کند. این دارو یک آنتی‌هیستامین و ضد استفراغ است که برای درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از حرکت، بیماری حرکت و سایر موارد استفاده می‌شود. این دارو همچنین برای درمان سرگیجه و سردرد ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا دارای کاربرد است. قبل از مصرف Dimenhydrinate بهتر است در رابطه با مکانیسم عمل، موارد مصرف، طریقه مصرف، موارد احتیاط و منع مصرف آن اطلاعات کسب کنید.

اشکال دارویی دیمن هیدرینات

دیمن هیدرینات در اشکال دارویی قرص ۵۰ میلی گرم، محلول تزریقی ۵۰ میلی گرم در میلی لیتر و قرص جویدنی ۵۰ میلی گرمی عرضه می‌شود. همچنین داروهای هم گروه آن نیز شامل مکلوزین و تری متوبنزامید می‌باشد.

موارد مصرف دیمن هیدرینات

دیمن هیدرینات (dimenhydrinate) یک آنتی‌هیستامین است که برای پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از بیماری حرکت استفاده می‌شود. این دارو را در کودکان کمتر از دو سال استفاده نمی‌شود، استفاده در کودکان تنها با نسخه پزشک امکان‌پذیر است. برخی موارد مصرف این دارو پیشگیری از بیماری حرکت، بیماری منیر (خارج از برچسب) و در کودکان پیشگیری از بیماری حرکت و در سالمندان پیشگیری از بیماری حرکت و بیماری منیر (خارج از برچسب) می‌باشد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی dimenhydrinate

آنتاگونیست اتانول آمین H1 حاوی دیفن هیدرامین و ۸-کلرو-تئوفیلین، اثرات فارماکولوژیک عمدتاً ناشی از قسمت دیفن هیدرامین است.  همچنین این دارو دارای اثرات مضعف CNS، آنتی کولینرژیک، ضد استفراغ، آنتی‌هیستامین و بی‌حس‌کننده موضعی است. اثر ضد استفراغ ممکن است ناشی از مهار تحریک دهلیزی و مهار استیل کولین باشد. این دارو بر اساس داده‌های دیفن‌هیدرامین، به طور گسترده در کبد متابولیزه می‌شود و در آخر عمدتاً در ادرار (به عنوان متابولیت) دفع می‌شود.

مقدار مصرف داروی dimenhydrinate

قبل از مصرف داروی دیمن هیدرینات، اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته‌بندی دارو را بررسی کنید. سازنده دارو طریقه مصرف این دارو برای مصارف عمومی را بیان کرده است. این دارو را با یا بدون غذا از طریق خوراکی مصرف کنید. اشکال مایع را با استفاده از دستگاه یا قاشق مخصوص اندازه‌گیری کنید. برای این امر از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. قرص‌های جویدنی باید قبل از بلع کاملاً جویده شوند. برای جلوگیری از بیماری حرکت، اولین دوز را ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از شروع فعالیت‌هایی مانند مسافرت مصرف کنید. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.

زمان مصرف داروی دیمن هیدرینات

زمان مصرف این دارو برای پیشگیری از بیماری حرکت ۵۰-۱۰۰ میلی گرم به صورت خوراکی یا تزریقی هر ۴ الی ۶ ساعت ۳۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض حرکت مصرف می‌شود که مقدار مصرف کلی نباید از ۴۰۰ میلی گرم در روز تجاوز کند. همچنین برای بیماری منیر (نگهداری)، ۲۵ الی ۵۰ میلی گرم به صورت خوراکی هر ۸ ساعت و ۵۰ میلی گرم برای موارد حاد تجویز می‌شود. برای پیشگیری از بیماری حرکت در سالمندان ۵۰ الی ۱۰۰ میلی گرم به صورت خوراکی یا تزریقی هر ۴ الی ۶ ساعت ۳۰  دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض حرکت استفاده می‌شود.

مقدار مصرف دیمن هیدرینات در کودکان

1. دوز عمومی برای پیشگیری از بیماری حرکت در کودکان، ۱٫۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم یا ۳۷٫۵ میلی گرم هر ۶ ساعت به صورت خوراکی (قرص یا قرص جویدنی) می‌باشد. لازم بذکر است مقدار مصرف کلی از ۳۰۰ میلی گرم در روز تجاوز نکند.
2. در جهت پیشگیری از بیماری حرکت در کودکان ۲ تا ۶ سال، ۱۲٫۵ الی ۲۵ میلی گرم هر ۶ الی ۸ ساعت به صورت خوراکی تجویز می‌شود که مقدار مصرف کلی روزانه نباید از ۷۵ میلی گرم تجاوز کند.
3. برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال، ۱۲٫۵ الی ۲۵ میلی گرم هر ۶ ال ۸ ساعت به صورت خوراکی مصرف شود که از ۱۵۰ میلی گرم در روز بیشتر نشود.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی دیمن هیدرینات (dimenhydrinate)، اگر به آن یا به دیفن‌هیدرامین و ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)، فشار بالای چشم (آب سیاه)، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری‌های کبدی، تشنج، مشکلات معده یا روده (مانند زخم، انسداد)، تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)، مشکل در ادرار کردن (به عنوان مثال به دلیل بزرگی پروستات) و… با پزشک در رابطه با عوارض و خطرات استفاده مشورت کنید.

1. این دارو در برخی بیماران سبب خواب آلودگی خواهد شد، به همین دلیل از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارد، خودداری کنید. بعد از مصرف تا مدتی از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و ابزارآلات خودداری کنید.
2. اگر سرگیجه یا سردرد در بیمار ایجاد شد، به وی توصیه کنید تا از مصرف الکل یا مواد خودداری کند. مصرف این موارد می‌تواند سبب تشنج، غش و… شود.
3. در صورت مصرف همزمان با داروهای اتوتوکسیک (مانند آمینوگلیکوزیدها) ممکن است علائم اولیه سمیت گوش را بپوشاند.
4. بیماران مبتلا به تشنج، گلوکوم با زاویه بسته، بزرگ‌شدن غده پروستات، آسم، آمفیزم، نارسایی حاد کبدی با احتیاط مصرف کنند.
5. اگر یک نوبت از این دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به نوبت بعدی است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. هرگز برای جبران نوبت از دست رفته، یک دوز را دو بار مصرف نکنید. مصرف زیاد این دارو سرعت بهبود و درمان شما را افزایش نمی‌دهد.

موارد منع مصرف دیمن هیدرینات

1. حساسیت مفرط مستند به دیمن هیدرینات یا دیفن‌هیدرامین
2. بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی، به عنوان مثال آسم ( بحث برانگیز)
3. نوزادان نارس و نوزادان
4. زنان پرستار

عوارض جانبی داروی دیمن هیدرینات (dimenhydrinate)

خواب آلودگی، یبوست، تاری دید یا خشکی دهان، بینی و گلو برخی از عوارض شایع داروی دیمن هیدرینات (dimenhydrinate) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ، آدامس (بدون قند)، آب یا از یک جایگزین بزاق استفاده کنید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. عوارض جانبی جدی این دارو شامل تغییرات روانی یا خلقتی (مانند بی‌قراری، گیجی)، ضربان قلب سریع و نامنظم، لرزش، مشکل ادرار کردن و… می‌باشد.

1. عوارض جانبی این دارو گسترده و در هر فرد متفاوت است.
2. اسهال، استفراغ، حالت تهوع و یبوست
3. سردرد و سرگیجه
4. خواب آلودگی، سستی
5. فشارخون
6. خشکی دهان، بینی و گلو
7. سوزش ادرار یا احتباس ادرار
8. تاری دید یا اختلالات بینایی
9. لرزش، عصبی‌بودن، تحریک‌پذیری
10. سفت‌شدن قفسه سینه، خس‌خس قفسه سینه
11. تاکی کاردی، تپش قلب تغییرات ECG (به عنوان مثال QRS گسترده)
12. آریتمی (مانند اکستراسیستول، بلوک قلبی)
13. موارد نادر شامل کلستاز، هپاتیت، نارسایی کبدی، اختلال عملکرد کبدی، زردی

تداخل دارویی دیمن هیدرینات

1. تداخلات رده X (پرهیز): گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لووسولپیرید، ارفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیتولیسانت، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم، آکلیدینیوم، آزلاستین (بینی)، برومپریدول، سیمتروپیوم، الوکسادولین
2. کاهش اثرات داروها توسط دیمن هیدرینات: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، بنزیل پنیسیلوئیل پلی لیزین، بتاهیستین، عوامل معده روده‌ای (پروکینتیک‌ها)، هیالورونیداز، ایتوپرید، لووسولپیرید، نیتروگلیسرین، پیتولیسانت، سکرتین
3. کاهش اثرات دیمن هیدرینات توسط داروها: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفتامین‌ها
4. افزایش اثرات داروها توسط دیمن هیدرینات: پتاسیم سیترات، پرامی پکسول، راموسترون، روفناسین، روپی‌نیرول، روتیگوتین، SSRIها، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک‌های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، مهارکننده‌های CNS، الوکسادولین، فلونیترازپام، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، متوتریمپرازین، متیروزین، میرابگرون، اگونیست‌های اپیوئیدی، ارفنادرین، اوکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پتاسیم کلراید، تانول، امزینیوم، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (بینی)
5. افزایش اثرات دیمن هیدرینات توسط داروها: ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، کاوا کاوا، لمبورکسانت، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتریمپرازین، میانسرین، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اوکساتومید، اوکسوممازین، پرامپانل، پراملینتید، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تریمپرازین، اومکلیدینیوم، آکلیدینیوم، آلیزاپرید، آمانتادین، فراورده‌های حاوی توکسین بوتولینیوم، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، کانابیس، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، دیمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اسکتامین

مصرف دیمن هیدرینات (dimenhydrinate) در دوران بارداری و شیردهی

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی دیمن هیدرینات را در گروه B بارداری قرار داده است. این بدان معناست که مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که دارو خطری برای جنین ندارد، اما مطالعات کافی در زنان باردار برای تایید این یافته انجام نشده است. مطالعات محدودی در مورد اثرات داروی دیمن هیدرینات در بارداری انجام شده است. برخی از مطالعات نشان داده است که این دارو خطر نقایص قلبی در جنین را افزایش می‌دهد. سایر مطالعات هیچ ارتباطی بین مصرف داروی دیمن هیدرینات (dimenhydrinate) و نقایص مادرزادی پیدا نکرده‌اند. به طور کلی، مصرف این دارو در بارداری فقط در صورت نیاز و با تجویز پزشک توصیه می‌شود.

شرایط نگهداری داروی dimenhydrinate

داروی دیمن هیدرینات باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. همچنین توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس حیوانات و کودکان نگهداری شوند.

کلام آخر داروی دیمن هیدرینات

همان طور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز شرح دادیم، مکانیسم عمل دیمن هیدرینات به عنوان یک آنتی‌هیستامین در کاهش تجمع هیستامین در بدن تأثیرگذار است و از طریق مهار گیرنده‌های هیستامینی H1 علائم آلرژیک و حساسیت‌ها را بهبود می‌بخشد. در مصرف این دارو، استفاده منظم و دقیق نسخه پزشک امری ضروری است تا از عوارض و خطرات دارو جلوگیری شود. برای کنترل عوارض جانبی این دارو می‌توانید از اطلاعات دارویی موجود در بسته‌بندی آن استفاده کنید.

منبع سایت: Medscape