موشی که سلول‌های مغز را می‌جَود-تایمز

 در دنیای امروز هرشخصی اکثر ساعات روز خود را در قاب گوشی‌اش سپری می‌کند. روزانه هزاران بار انگشت شصت و اشاره‌اش را به صفحه گوشی می‌کوبد تا کار‌های روز مره‌اش را انجام دهد. اما چندروزی است برای عده‌ای سرعت انگشتان بیشتر و جریان زندگی تندتر شده است؛ زیرا «همستر کامبت» به ازای هر ضربه چندین سکه پاداش می‌دهد و می‌خواهد شما را یک شبه پولدار کند!

 اما چرا باید سازندگان این برنامه دلشان به حال مردم بسوزد و بخواهند آنها را یک شبه پولدار کنند؟ چرا مردم بدون دانستن عاقبت بازی کردن با موش خوشتیپ، باز هم با آن همراه می‌شوند؟

 برای پاسخ به این سؤوالات و بررسی چرایی هجوم جامعه برای یک شبه پولدار شدن به وسیله یک بازی، به سراغ علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس و روان‌شناس اجتماعی رفته‌ایم.

در لحظه پاداش بگیر!
شریفی یزدی در خصوص فرآیند کاری موش پول ساز می‌گوید: از نظر روان‌شناسی سروتونین و دوپامین مواد بیوشیمیایی هستند که مغز انسان به وسیله آنها کار می‌کند. کار دوپامین لذت جویی و دادن حس خوب است و سروتونین هم وظیفه انتقال اطلاعات بر روی نورون‌های مغز را دارد. در واقع ایجاد انگیزه و حال خوب در زندگی وظیفه این مواد بیوشیمیایی است. مغز انسان به وسیله این مواد بیوشیمیایی فکر، عمل، تکرار و… را انجام می‌دهد. 

وی در ادامه می‌گوید: سلول‌های عصبی زمانی که توسط محرک‌های بیرونی تحریک می‌شوند، خودشان دوپامین ترشح می‌کنند. اگر افراد سلول‌های عصبی مغزشان را درست تربیت کرده باشند مغز یاد می‌گیرد که لذت‌های آنی و کوتاه مدت را کنار بگذارد تا به یک لذت بزرگ تری در آینده برسد که به آن لذت با تأخیر می‌گویند.

این جامعه شناس در خصوص لذت با تأخیر توضیح می‌دهد: این لذت مانند این می‌ماند که یک فردی امروز سختی درس‌خواندن را به جان بخرد تا فردا یک مدرک بهتری بگیرد. این فرد می‌تواند به جای درس خواندن به مهمانی برود، بازی کند و…، اما درس خواندن و آینده بهتر را انتخاب می‌کند. درواقع این فرد یک لذت کوچک‌تر را از خود می‌گیرد تا به یک لذت بزرگتری برسد. این اتفاق باعث می‌شود تا سلول‌های عصبی بدن یاد بگیرند که پاداش‌های بلند مدت نیاز به تلاش، کوشش، پیگیری، زمان دادن، صبوری و… دارد. 

حال در کنار چنین افرادی، آدم‌هایی هم وجود دارند که لذت‌های آنی را به لذت‌های واهی ترجیح می‌دهند. این افراد معمولاً کسانی هستند که امتحان دارند، کار دارند و…، اما می‌گویند: «ولش کن! درس خوندن خوب نیست برویم و در خیابان بچرخیم!»

وی در خصوص ترشح دوپامین در افرادی که به دنبال لذت‌های زودگذر هستند، توضیح می‌دهد: زمانی که دوپامین می‌خواهد در مغز این افراد ترشح شود از یک محرک بیرونی مانند مشروبات الکلی، موادمخدر و… کمک می‌گیرد تا در لحظه یک سرزندگی و شادابی کوتاه مدتی به آنها بدهد. در واقع دلیل اصلی اینکه آدم‌ها معتاد می‌شوند هم همین مسئله است. این افراد معمولاً صبوری ندارند و لذت باتأخیر در ذهنشان نمی‌گنجد.

همستر کامبت؛ مخدر مجازی
شریفی یزدی در خصوص «همستر کامبت» می‌گوید: همستر دقیقاً عین مواد مخدر است و به دلیل اینکه در کوتاه مدت پاداش می‌دهد باعث می‌شود که مغز انسان از لذت نوع یک محروم شده و به پاداش‌های کوچ لحظه‌ای اعتیاد پیدا کند؛ بنابراین کسانی که به سراغ همستر و چیز‌هایی شبیه به آن می‌روند، از نظر روانی لذت‌های کوچک را به سلول‌های عصبی مغز وارد کرده و دوپامین کمی در مغز آنها ترشح می‌شود و دقیقاً مانند یک آدم معتاد دوباره آن کار را تکرار می‌کنند، زیرا در روان‌شناسی یک قاعده‌ای وجود دارد که هرگاه ما بابت انجام کاری پاداش بگیریم امکان تکرار آن کار بسیار زیاد است. وی در خصوص کاربران «همستر کامبت» می‌گوید: این کاربران کم کم معتاد شده و دیگر به دنبال کار‌های بزرگتر که صبوری بیشتری نیاز دارند، نمی‌روند.

میانسالان در تله موش مجازی!
وی در پاسخ به این پرسش که چرا تعداد زیادی از افراد جامعه به این موش مجازی گرایش پیدا کرده‌اند توضیح می‌دهد: یک همچین اتفاقی مانند دماسنج در جامعه عمل کرده و نشان می‌دهد که جامعه تب دارد. از نظر اجتماعی و جامعه شناسی، جامعه به دلیل اینکه احساس عدم امنیت دارد برای اینکه بتواند یک جایگاه اقتصادی مناسبی را پیدا کند، از راه‌های میانبر استفاده خواهد کرد. 

چرا جامعه به این سمت رفته است؟ به دلیل مشکلات اقتصادی که امروزه مردم با آن مواجه هستند. مشکلات اقتصادی در جامعه احساس عدم امنیت ایجاد کرده و مردم هم برای ایجاد امنیت از راه‌های عقلانی استفاده نکرده و به سراغ راه‌های به اصطلاح میانبر خواهند رفت.

وی در پاسخ به این پرسش که چه کسانی از همستر استفاده می‌کنند؟ توضیح می‌دهد: در حوزه‌های این چنینی معمولاً جوانان و نوجوانان پیش دستی می‌کنند، اما براساس شواهد در حال حاضر همه گروه‌های سنی درگیر همستر شده و حتی میان سال‌ها هم با این موش مجازی همراه شده‌اند. 

همچنین معمولاً افراد تنبل و بی حوصله سراغ همستر می‌روند، زیرا فردی که فعال است و عقلانیت دارد زندگی خود را برپایه درستی می‌چیند.  طرفداران همستر بیشتر افراد رویاپردازی هستند که می‌خواهند یک شبه به یک ثروت بادآورده و بدون زحمت برسند. البته باید گفت ماجرای همستر هم بعد از مدتی فروکش خواهد کرد.

دانه پراکنی غربی‌ها در بستر فضای مجازی
این روان‌شناس اجتماعی در پاسخ به این سؤال که اگر همستر یک حقه باشد چه بلایی بر سر جامعه می‌آورد، می‌گوید: چرا باید سازندگان این برنامه دلشان به حال مردم بسوزد و بخواهند مردم را یک شبه پولدار کنند؟ این افراد می‌خواهند به این شکل برای مردم جهان سوم الگو‌های رفتاری و ذهنی بسازند. آنها برای رسیدن به این هدف در گام اول یک سری امتیازات می‌دهند و کمک می‌کنند تا مردم به چنین فضایی معتاد شوند و پس از آن مردم را کنترل می‌کنند. 

این کار نوعی دام گذاشتن و دانه پراکنی است و مردم پس از مدتی متوجه می‌شوندکه این بازی نوعی سراب است و با آن به جایی نخواهند رسید و زمانی که به خواسته‌های خود از این طریق نرسند دچار افسردگی، اضطراب، نشخوار فکری، سرخوردگی فردی و اجتماعی، اضطراب اجتماعی، خشم عمومی و … خواهند شد، بنابراین باید آگاهی بخشی در جامعه انجام شود.

منبع: فارس