زنجبیل یک گیاه گلدار است که ساقه زیرزمینی آن به عنوان ادویه و یک گیاه دارویی کاربرد بسیاری داشته و در طب سنتی بسیار مورد توجه است. طبع زنجبیل، گرم و خشک است. بیشترین کشت زنجبیل در جنوب شرق آسیا صورت میگیرد. طعم زنجبیل، تند بوده و افزودن آن به برخی غذاها میتواند بسیار دلپذیر باشد. در این مقاله همه چیز در مورد خواص زنجبیل را برای شما شرح خواهیم داد.
آنچه در این مقاله می خوانیم
خواص زنجبیل چیست؟
زنجبیل به دلیل خواص فراوان در طب سنتی طرفداران زیادی دارد و برای کمک به بهبود بسیاری از بیماریها توصیه میشود. اخیرا این گیاه در قالب قرص زنجبیل نیز در بسیاری از داروخانهها موجود شده است. اگر بخواهیم خیلی خلاصه فواید این گیاه را برشمریم به موارد زیر میتوان اشاره داشت:
- بهبود هضم غذا و کاهش گاز معده
- رفع حالت تهوع
- تسکین سرماخوردگی و آنفلوانزا
- تسکین درد عضلات و مفاصل
- کاهش التهاب در بدن
- حمایت از سلامت قلب و عروق
- کاهش ریسک ابتلا به انواع سرطان
- مبارزه با انواع عفونتها
- تنظیم قند خون و کاهش کلسترول
- کاهش علائم ناخوشایند مربوط به قاعدگی
فواید زنجبیل برای مردان چیست؟
زنجبیل دارای خواص تحریک کننده جنسی بوده و میتواند به افزایش میل جنسی در مردان کمک کند. تحقیقات نشان داده است که زنجبیل میتواند جریان خون به اندامهای جنسی را افزایش دهد و باعث بهبود عملکرد جنسی شود. بنابراین برای کمک به رفع اختلال نعوظ نیز میتوان از خواص زنجبیل بهره گرفت. زنجبیل همچنین میتواند به تقویت باروری در مردان کمک کند.
تحقیقات نشان داده است که زنجبیل میتواند کیفیت مایع منی را بهبود بخشد و باعث افزایش تحرک و تعداد اسپرمها شود. در قوی ترین داروی گیاهی برای درمان زود انزالی معمولا از زنجبیل به عنوان یکی از ترکیبات استفاده میشود.
فواید زنجبیل برای لک صورت
تحقیقات نشان داده است که استفاده از زنجبیل به صورت موضعی میتواند به بهبود لک صورت کمک کند. این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بوده و در روشن کردن پوست و رفع لک صورت نقش دارد. خواص آنتیاکسیدانی زنجبیل میتواند به محافظت از پوست در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد کمک کند. رادیکالهای آزاد میتوانند باعث تولید ملانین اضافی در پوست شده و عاملی برای بروز لک باشند.
از زنجبیل برای رفع لک صورت چگونه استفاده کنیم؟
مقداری زنجبیل تازه را رنده کنید و آن را به صورت خمیر درآورید. خمیر را روی لکهای صورت بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند. سپس با آب گرم بشویید. این عمل را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید تا نتیجه بگیرید.
یک راهکار دیگر آن است که زنجبیل تازه را خشک کنید و به صورت پودر درآورید. به پودر حاصله کمی آب و روغن زیتون اضافه کنید تا به حالت خمیر درآید. خمیر را روی لک صورت مالیده و اجازه دهید حداقل ۱۵ دقیقه بماند. سپس با آب گرم صورت خود را بشویید. همانند روش قبلی، این عمل نیز ۲ تا ۳ بار در هفته باید تکرار شود تا از آن نتیجه بگیرید.
خواص زنجبیل برای رحم و تخمدان
خواص زنجبیل برای زنان چیست؟ مهمترین خواص زنجبیل برای رحم و تخمدان زنان به شرح زیر است:
- کاهش دردهای قاعدگی در زمان پریود: زنجبیل ضد التهاب بوده و با کاهش گرفتگیهای عضلانی و نفخ در کم شدن دردهای قاعدگی نقش دارد.
- تقویت قدرت باروری در زنان: زنجبیل با افزایش سلامت تخمکها و افزایش گردش خون به رحم و تخمدانها شانس بارور شدن تخمکها را در زنان افزایش میدهد.
- کاهش خطر ابتلا به بیماریهای زنان: همان طور که گفتیم زنجبیل خواص ضد التهابی دارد و به همین دلیل خطر ابتلا به بیماریهای زنان مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آندومتریوز و سرطان تخمدان را کاهش میدهد.
خواص پودر زنجبیل با چای
یکی از راههای استفاده از زنجبیل این است که آن را به چای خود بیفزایید. افزودن پودر زنجبیل به چای طعم و مزهای دلپذیر به چای میبخشد و همچنین فواید مختلفی برای سلامتی دارد. خواص پودر زنجبیل با آب جوش یا چای به شرح زیر است:
- کاهش حالت تهوع و استفراغ
- کمک به بهبود هضم غذا و عملکرد بهتر دستگاه گوارش
- تقویت سیستم ایمنی
- کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن
خوردن آب جوش و زنجبیل ناشتا چه خواصی دارد؟
خوردن آب جوش و زنجبیل ناشتا همه فوایدی که در بالا ذکر شد را دارد. یعنی سیستم ایمنی را تقویت میکند، هضم غذا را بهبود میبخشد، حالت تهوع را کاهش میدهد و در بهبود بیماریهای مزمن مثل آرتریت نقش دارد. اما یک فایده مهم دیگر آن این است که به سمزدایی از کبد کمک میکند. ترکیبات مفید موجود در زنجبیل این قابلیت را دارند که مواد سمی را از کبد دفع کنند. پس اگر مشکل کبد دارید، خوردن آب جوش و زنجبیل ناشتا را فراموش نکنید.
خواص زنجبیل برای معده
زنجبیل با خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی فواید فراوانی برای معده و دستگاه گوارش دارد. این گیاه میتواند به کاهش حالت تهوع ناشی از بیماری حرکت، تهوع صبحگاهی، و حتی برخی از داروها کمک کند. کاهش گاز معده، نفخ و گرفتگی عضلات معده از دیگر خواص زنجبیل برای معده است. زنجبیل همچنین ضد التهاب دستگاه گوارش بوده و برای درمان زخم معده و سندرم روده تحریک پذیر میتواند مفید باشد. زنجبیل به کاهش تولید اسید معده نیز کمک کرده و در تسکین سوزش سر دل موثر است.
خواص زنجبیل برای تقویت سیستم ایمنی
زنجبیل برای تقویت سیستم ایمنی فوق العاده عمل میکند. این گیاه خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد و به افزایش تعداد گلبولهای سفید خون کمک میکند. گلبولهای سفید خون، سلولهای دفاع کننده از بدن در برابر عفونتها هستند. سلولهای T یکی از انواع گلبول های سفید خون هستند که به واسطه زنجبیل تعداد آنها در بدن افزایش پیدا میکند. التهاب، به سیستم ایمنی آسیب میرساند. از آنجایی که زنجبیل ضد التهاب است به کاهش التهاب مزمن در بدن کمک کرده و عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشد.
مضرات زنجبیل چیست؟
خواص زنجبیل را شرح دادیم. اما زنجبیل برای چه افرادی مضر است؟ عوارض زنجبیل چیست؟ به چند مورد از آنها اشاره میکنیم:
مضرات مصرف زیاد زنجبیل
خوردن زنجبیل هر روز و بیش از حد میتواند مضراتی را به همراه داشته باشد:
- سوزش سر دل: زیاد خوردن زنجبیل تولید بیش از حد اسید معده را تحریک کرده و باعث سوزش سر دل میشود.
- اسهال: اگر زنجبیل را زیاد بخورید، روده تحریک شده و احتمال بروز اسهال وجود دارد.
- خطر خونریزی: زیاد خوردن زنجبیل باعث رقیق شدن خون شده و خطر خونریزی را افزایش میدهد.
- افزایش خطر سقط جنین: زنجبیل باعث انقباضات رحم شده و مصرف بیش از حد آن در دوره بارداری میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
- تداخل دارویی: خوردن زنجبیل هر روز و به مقدار زیاد احتمال تداخل دارویی با دیگر داروها را افزایش میدهد. اگر داروی خاصی مصرف میکنید، حتما قبل از مصرف زنجبیل به پزشک اطلاع دهید.
✅ مقدار مجاز مصرف روزانه زنجبیل برای بزرگسالان، معادل ۳ تا ۴ گرم است؛ یعنی برابر با یک قاشق چایخوری پودر زنجبیل.
مضرات زنجبیل برای مردان
عوارض زنجبیل برای مردان چیست؟ خوشبختانه پاسخ به این سوال این است که زنجبیل هیچ نوع عارضه خاصی برای آقایان ندارد. در چند مطالعه محدود عنوان شده که زنجبیل ممکن است منجر به کاهش تولید اسپرم یا افزایش خطر ابتلا به پروستات شود اما هیچ کدام از این ادعاها اثبات نشدهاند و اتفاقا در اکثر منابع آمده است که زنجبیل برای افزایش تولید اسپرم و کاهش خطر ابتلا به انواع سرطانها مفید است. پس آقایان میتوانند با خیال راحت از خواص زنجبیل بهره بگیرند.
مضرات زنجبیل برای فشار خون چیست؟
در حال حاضر هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که نشان دهد مصرف زنجبیل منجر به افزایش فشار خون شده و برای مبتلایان به فشار خون بالا ضرر دارد. کاملا برعکس تحقیقات نشان میدهد که مصرف زنجبیل در کاهش فشار خون نقش دارد.
نتیجه یک مطالعه نشان داد که مصرف ۲ گرم زنجبیل در روز به مدت ۸ هفته به کاهش فشار خون سیستولیک در افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک میکند. اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنید اما بعید به نظر میرسد زنجبیل برای افراد فشار خونی مناسب نباشد.
عوارض زنجبیل برای رحم
خواص پودر زنجبیل برای زنان بسیار است. به طور کلی میتوان گفت که زنجبیل برای خانمها و سلامت رحم هیچ نوع عارضهای ندارد. اما از آنجایی که زنجبیل باعث انقباض در رحم میشود، در دوران بارداری ممکن است منجر به سقط جنین شده و به همین دلیل در این دوران خاص توصیه نمیشود. همچنین اگر بانوان، زنجبیل را بیش از اندازه مصرف کنند، ممکن است باعث تحریک رحم شده و درد بوجود آورد. مقدار معمول این گیاه هیچ مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.
عوارض زنجبیل برای قلب
مهمترین خواص زنجبیل آنتی اکسیدان بودن و ضد التهاب بودن آن است. به همین دلیل در کاهش مشکلات قلبی میتواند مفید باشد. اما اگر بیش از حد مصرف شود ممکن است ضربان قلب را بالا ببرد، باعث افت فشار خون شود و با رقیق کردن خون احتمال خونریزی را افزایش دهید. به اندازه مناسب از زنجبیل استفاده کنید تا این مشکلات بروز نیابند.
عوارض زنجبیل در چای
عوارض زنجبیل در چای مورد خاصی نیست. یعنی افزودن زنجبیل به چای نه تنها ضرری ندارد، بلکه میتواند مفید هم باشد. اگر بیش از حد زنجبیل را در چای بریزید، ممکن است باعث سوزش سر دل یا اسهال شود یا اینکه خطر خونریزی را افزایش دهد. مقادیر مناسب زنجبیل این مشکلات را به وجود نخواهد آورد.
مضرات زنجبیل برای چشم
اگر از زنجبیل زیاد از حد استفاده کنید، ممکن است باعث تحریک چشم شده و عوارضی مثل سوزش، قرمزی و خارش را به وجود آورد. همچنین ممکن است باعث تورم و درد در ناحیه چشم شده و تاری دید، خشکی چشم و دیگر مشکلات بینایی را به وجود آورد. به اندازه از زنجبیل استفاده کنید تا این مشکلات هرگز رخ ندهند.
مضرات زنجبیل برای کبد
زنجبیل به بهبود سلامت کبد کمک میکند. بررسی یک مطالعه نشان داد که مصرف ۲ گرم زنجبیل در روز به مدت ۸ هفته می تواند به کاهش التهاب در کبد کمک کند. بنابراین برای کمک به رفع و درمان مشکلات کبد میتوان از خواص زنجبیل استفاده کرد. اما مطالعات محدودی هم وجود دارند که در مراحل اولیه هستند و نشان میدهند که مصرف زیاد زنجبیل ممکن است آسیب به کبد را به دنبال داشته باشد. اگر به اندازه از زنجبیل استفاده کنید، اتفاقا برای کبد بسیار عالی خواهد بود.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد زنجبیل
به منظور تقویت سیستم ایمنی یا هر هدف دیگر هرگز نباید بیش از حد و با این تصور غلط که گیاهان عارضه جانبی ندارند، از زنجبیل استفاده نمود زیرا در این صورت ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی حاصل شود که از آن جمله موارد زیر را میتوان نام برد:
- سوزش سر معده
- افزایش گاز معده
- معدهدرد
- سوزش دهان و گلو
بنابراین از زنجبیل به هر شکلی که استفاده میکنید، دقت کنید که از ۴ گرم در روز تجاوز نکند. در موارد زیر پیش از استفاده از قرص زنجبیل یا مکملهای حاوی زنجبیل حتما با پزشک مشورت کنید:
- داشتن بیماریهای قلبی
- مبتلا بودن به دیابت
- داشتن سنگ کیسه صفرا
🚫در دوران بارداری یا شیردهی و همچنین مواردی که فرد قصد انجام عمل جراحی نیز دارد، در مورد ایمن بودن مصرف زنجبیل بهتر است نظر پزشک را جویا شد.
مقدار مصرف روزانه زنجبیل
حداکثر مقداری که برای مصرف روزانه زنجبیل مجاز در نظر گرفته میشود، ۳ تا ۴ گرم است. دقت کنید که اطفال زیر ۲ سال مجاز به مصرف زنجبیل نیستند و خانمهای باردار نیز بیش از ۱ گرم در روز نباید از این گیاه استفاده نمایند. برای درک بهتر مقدار مجاز مصرف زنجبیل بهتر است بدانید که ۱ گرم از آن معادل با نصف قاشق چایخوری پودر زنجبیل خشک شده است.
طریقه مصرف زنجبیل
زنجبیل را چگونه مصرف کنیم؟ خواص زنجبیل را شرح دادیم. به طرق مختلفی میتوان زنجبیل را در رژیم غذایی گنجاند:
طرز تهیه دمنوش یا چای زنجبیل
چگونه از زنجبیل برای درمان بیماری ها استفاده کنیم؟ به دو روش میتوانید چای زنجبیل تهیه کنید: یکی با استفاده از زنجبیل تازه و دیگری با پودر زنجبیل که به صورت آسیب شده است. اگر به زنجبیل تازه دسترسی دارید، ۱ یا ۲ برش از ریشه این گیاه را در یک فنجان آب جوش ریخته و پس از ۱۰ دقیقه میل کنید. اما اگر با پودر زنجبیل میخواهید دمنوش درست کنید، کمتر از یک قاشق چایخوری زنجبیل را در یک فنجان آب جوش ریخته و پس از ۱۰ دقیقه استفاده نمایید. جهت بهتر شدن طعم میتوانید ۱ قاشق غذاخوری عسل را نیز به این دمنوش بیفزایید.
همچنین برخی از افراد زردچوبه و لیمو را نیز به این دمنوش اضافه میکنند. اگر از زردچوبه و زنجبیل در کنار یکدیگر استفاده کنید، خاصیت ضد التهابی دوچندان خواهد شد. زنجبیل به صورت تیبگ نیز در بازار وجود داشته و با افزودن آن به یک فنجان آب جوشیده شده میتوان آن را مورد استفاده قرار داد.
نوشیدنی زنجبیل و لیمو
نحوه استفاده از زنجبیل به صورت یک نوشیدنی خنک نیز میتواند باشد. به این منظور به ۱ عدد لیمو ترش تازه، ۱ قاشق چایخوری زنجبیل پودر شده، ۱ قاشق غذاخوری عسل و ۱ لیوان آب نیاز دارید. در ۱ لیوان آب ولرم تمامی ترکیبات ذکر شده را افزوده و هم بزنید. اگر تمایل به استفاده از این نوشیدنی به صورت خنک دارید، به مدت یک ساعت آن را در یخچال قرار داده و بعد بنوشید.
نحوه مصرف زنجبیل به صورت ادویه
امروزه در تمام سوپرمارکتها میتوانید ادویه زنجبیل را به راحتی بیابید. این ادویه را هم میتوانید در حال پخت به انواع غذاهای مختلف اضافه کنید و هم بعد از اینکه غذا آماده شد؛ یعنی به هنگام سرو. البته دقت داشته باشید که مقدار مصرف زنجبیل نباید بیش از حد مجاز باشد. در قسمتهای بعدی این مطلب مقدار مجاز مصرف روزانه از زنجبیل را برای شما توضیح خواهیم داد.
طریقه مصرف قرص زنجبیل
قرص زنجبیل معمولا از عصاره خشک این گیاه حاصل میشود که در بسیاری از موارد حاوی دیگر ترکیبات گیاهی نیز میتواند باشد. جهت تقویت سیستم ایمنی بدن، رفع حالت تهوع، تسکین مشکلات معده و … میتوان از این قرص بهره گرفت. مقدار مصرف قرص زنجبیل به علت مصرف و دیگر عوامل مربوط میشود و از روزانه ۱ قرص تا ۸ قرص ممکن است متغیر باشد؛ از این رو به منظور آگاهی از دوز دقیق مصرف بهتر است یا با پزشک مشورت شود یا از دستور روی بستهبندی محصول استفاده شود.
طریقه مصرف زنجبیل برای معده
از خواص زنجبیل برای معده به روشهای مختلفی میتوانید بهره بگیرید:
- دمنوش زنجبیل درست کنید.
- زنجبیل تازه را به صورت خام یا تازه مورد استفاده قرار دهید.
- پودر زنجبیل را بخورید.
- مکمل یا قرص زنجبیل از داروخانه تهیه نموده و مصرف نمایید.
بهترین زمان استفاده از زنجبیل
بهترین زمان مصرف زنجبیل چه وقت است؟ نحوه استفاده از زنجبیل را به صورتهای گوناگون توضیح دادیم. معمولا بیشترین شکلی که از زنجبیل استفاده میشود، استفاده از آن به صورت دمنوش است. شما هر زمانی از روز که راغب هستید میتوانید از چای زنجبیل استفاده کنید اما بهترین زمان نوشیدن آن را صبح و حدود ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن میتوان دانست. در این حالت زنجبیل سوخت و ساز بدن را افزایش داده و در رفع تهوع صبحگاهی که برخی از افراد با آن مواجه هستند نیز میتواند مفید واقع شود.
بهترین روش مصرف زنجبیل
برای بهره گیری از خواص زنجبیل بهترین روش مصرف زنجبیل، روشی است که شما آن را ترجیح میدهید. به صورت خام، پخته، تازه، پودر شده یا در قالب مکمل میتوانید از زنجبیل استفاده کنید و کاملا بستگی به ترجیحات شما دارد که کدام را بیشتر میپسندید. بیشتر افراد چای زنجبیل یا دم کرده زنجبیل را با زنجبیل تازه یا زنجبیل پودر شده درست کرده و در قالب دمنوش مورد استفاده قرار میدهند.
مواد مغذی موجود در زنجبیل
اطلاعات تغذیهای در مورد زنجبیل به شرح زیر است:
۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه حاوی
- ۸ کالری
- ۰۷ گرم کربوهیدرات
- ۲ گرم فیبر رژیمی
- ۱ گرم پروتئین
- ۵ گرم چربی
است و ویتامینها و املاح معدنی زیر را شامل میشود:
- ویتامین B3 و B6
- آهن
- پتاسیم
- ویتامین C
- منیزیم
- فسفر
- زینک (روی)
- فولات
- ریبوفلاوین
- نیاسین
کلام آخر در مورد خواص زنجبیل
خواص زنجبیل نه تنها در طب سنتی ایران بلکه در طب سنتی چین نیز همواره مورد توجه بوده است. زنجبیل دارای ترکیبی به نام گینجرول است که گیرنده ۳ سروتونین در مغز را مسدود کرده و حالت تهوع را از بین میبرد. تقویت سیستم ایمنی، کمک به لاغری، درمان بیماریهای مزمن و التهابی و بهبود سلامت گوارش از خواص زنجبیل است. دیگر فواید زنجبیل را هم در این مقاله برایتان شرح دادیم. برای خرید قرص زنجبیل میتوانید همین حالا به داروخانه آنلاین مثبت سبز مراجعه کنید.