چاپ چهارم «داستان رویانا» / ناگفته‌های یک مؤسسه دانش‌بنیان

به گزارش خبرنگار ایمنا، کتاب «داستان رویانا» شامل خاطرات و ناگفته‌های بازگو نشده درباره راه‌اندازی و شکل‌گیری یک پژوهشگاه علمی است که محمدعلی زمانیان آن را تدوین و تهیه کرده است.

پژوهشگاه رویان از تأسیس تا تثبیت، توسعه و پیشرفت

پژوهشگاه رویان یک مؤسسه تحقیقاتی است که فعالیتش را از سال ۱۳۷۰ آغاز کرد و توانست در دنیا، انقلابی علمی به پا کند.

این پژوهشگاه با کمک استادان برجسته و پزشکانی که از تلاش و کوشش خسته نمی‌شدند، موفق شد تا روش‌های درمانی مؤثر برای ناباروری بیابند، سلول درمانی و شبیه‌سازی انجام دهند و به این ترتیب، در کنار پیشرفت‌های علمی، مشکلات بسیاری از خانواده‌ها و زوج‌های نابارور را نیز حل کنند.

رویان هم‌اکنون فعالیت‌ها و برنامه‌های پژوهشی خود را در قالب سه پژوهشکده علوم تولید مثل، زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی و زیست‌فناوری دنبال می‌کند و از طریق سه مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری، سلول‌درمانی و دیابت خدمات خود را به بیماران ارائه می‌کند.

زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی که از بنیان‌گذاران این پژوهشگاه بود در کتاب «داستان رویانا» خاطراتی جذاب و غیرقابل باور را نوشته است که مرحله به مرحله و مو به مو، رشد فعالیت‌ها و تحقیقات پژوهشگاه را برمی‌شمارد.

برشی از کتاب:

بهمن‌ماه سال ۶۹ بود. زمستان آن سال، فعالیت مؤسسه رویان به صورت غیررسمی آغاز شده بود. در یکی از روزهای بهمن که (عمل تخمک‌گیری) قرار بود با حضور دکتر الحسنی اولین پانکچر در مؤسسه رویان انجام شود، به خاطر برف زیادی که در زعفرانیه بر زمین نشسته بود، ماشین‌های حمل گازوئیل نمی‌توانستند تا ساختمان رویان بیایند و به خاطر نبودن گازوئیل برای موتورخانه، ساختمان سرد شده بود.

شب قبل از عمل دکتر کاظمی، با همکارانش از حدود یک کیلومتری مؤسسه، جایی که ماشین‌های حمل گازوئیل توقف کرده بودند، گازوئیل‌ها را با پیت‌های بیست لیتری حمل می‌کردند و به مخزن گازوئیل می‌رساندند تا ساختمان برای فردا گرم باشد. این کار تا حدود بامداد طول کشید.

به هر زحمتی که بود، کم کم مقدمات درمان اولین بیمار نابارور فراهم می‌شد. زمان زیادی نگذشت. یک سال بعد از تأسیس رسمی رویان، درمان ناباروری نتیجه داد و اولین نوزاد به دنیا آمد. این نوزاد لقاح آزمایشگاهی، سیمین نام گرفت. آن روز فقط اهالی کوچه نبودند که صدای گریه‌های سیمین را شنیدند، بلکه طنینش تا آنجا رفت که مسئولان گفتند: «در زعفرانیه بمانید.»

با این تولد بیادماندنی، دومین شرط بنیاد مستضعفان هم محقق شد و بچه‌های رویان در زعفرانیه ماندگار شدند.

درباره دکتر کاظمی‌آشتیانی در جایی از کتاب می‌خوانیم: او برای ما الگوی مدیریت بود؛ مدیریتی که نشسته مدیریت نمی‌کند، بلکه مدیر فعالی است و خودش در کارهای عملیاتی درگیر می‌شود. پا پیش می‌گذارد که بقیه همکارانش دنبالش بیایند، برای اینکه به هدف برسند.

کاظمی آشتیانی سال ۱۳۵۸ تحصیلات دانشگاهی را در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی ایران آغاز کرد و هم‌زمان از همان سال ۵۸ به تدریس ادبیات و بینش اسلامی در هنرستان فنی و نمونه دولتی آزادی فلسطین واقع در خیابان دماوند تهران پرداخت.

تعطیلی دانشگاه‌ها هم‌زمان با انقلاب فرهنگی اندکی در تحصیل او وقفه ایجاد کرد. اما با حضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق این وقفه طولانی‌تر شد. وی سرانجام پس از ۱۱ سال، در سال ۱۳۶۹ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته فیزیوتراپی اخذ کرد و از دانشکده علوم توانبخشی فارغ‌التحصیل شد.

کاظمی‌آشتیانی هم‌زمان با مدیریت جهاد دانشگاهی و پژوهشکده رویان در مقطع دکترا در رشته علوم تشریح با گرایش جنین‌شناسی در دانشگاه تربیت مدرس به تحصیل خود ادامه داد و سال ۱۳۷۶ درجه دکترایش را اخذ کرد.

وی علاوه بر ریاست پژوهشکده رویان و جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران، هم‌زمان حضوری پررنگ در فعالیت‌های علمی داشت. چاپ ده‌ها مقاله در مجلات علمی داخلی و بین‌المللی، انجام چندین طرح تحقیقاتی ملی، تدریس در دانشکده‌ها، نگارش کتاب، راه‌اندازی گروه‌های پژوهشی در شاخه‌های مختلف علوم پزشکی، برگزاری چند دوره جشنواره بین‌المللی رویان، داوری جشنواره‌های علمی و سردبیری مجله علمی پژوهشی از فعالیت‌های او است.

این دانشمند ایرانی سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار شناخته و از وی تقدیر شد و یک سال بعد در چهاردهم دی‌ماه در سن ۴۴ سالگی هنگامی‌که برای انجام تست ورزش مراجعه کرده بود بر اثر سکته قلبی در بیمارستان بقیه‌الله جماران درگذشت.

رهبر انقلاب همان روز در پیام تسلیتی، دکتر کاظمی‌آشتیانی را دانشمند مؤمن و جهادگر، شخصیت ارزشمند، کانون امید و ابتکار و نوآوری، از فرزندان صالح انقلاب و از رویش‌های مبارکی که آینده درخشان علمی در کشور را نوید می‌دهند، توصیف کردند و فقدان این عنصر خدوم و باارزش را «ضایعه‌ای دردناک» خواندند.

انتشارات راه یار کتاب «داستان رویانا» را در ۲۰۰ صفحه منتشر و روانه بازار کتاب کرده است.