کم خونی چیست؟ هر آنچه باید در مورد فقر آهن بدانید🩸🩸

وقتی تعداد گلبول‌های قرمز خون یا هموگلوبین در خون کمتر از میزان طبیعی باشد، عارضه‌ای به نام کم‌خونی اتفاق می‌افتد. کم خونی اگر شدید باشد، می‌تواند کاملا خطرناک به حساب آید. برای اینکه به طور کامل بدانید کم خونی چیست و به چه علت بوجود می‌آید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. همچنین در مورد درمان کم خونی نیز برای شما شرح خواهیم داد. کم خونی چیست؟

کم خونی چیست؟

کم‌خونی یا آنمی (Anemia) عارضه‌ای است که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون یا مقدار هموگلوبین از حد نرمال پایین‌تر می‌آید. گلبول‌های قرمز خون حاوی هموگلوبین هستند و هموگلوبین وظیفه حمل اکسیژن از ریه‌ها به سایر نقاط بدن را بر عهده دارد. وقتی شما کم‌خونی داشته باشید، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی اکسیژن دریافت کند؛ در نتیجه علائمی مثل خستگی، ضعف، تنگی نفس، سرگیجه، سردرد، و رنگ پریدگی مشاهده خواهد شد.

برای خرید قرص آهن و مبارزه با کم‌خونی از داروخانه آنلاین مثبت سبز کلیک کنید.

انواع کم خونی کدام است؟

کم‌خونی انواع مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها به علل مختلفی ایجاد می‌شوند. شایع‌ترین و مهم‌ترین انواع کم‌خونی عبارتند از:

• کم خونی فقر آهن: شایع‌ترین نوع کم خونی را کم خونی فقر آهن می‌توان دانست. آهن، یک ماده معدنی است که برای تولید هموگلوبین ضروری به شمار می‌آید.
• کم‌خونی مگالوبلاستیک: بر اثرکمبود ویتامین B12 یا فولات (اسید فولیک) این نوع کم‌خونی در بدن ایجاد می‌شود. این دو ویتامین که هر دو در گروه ویتامین‌های ب قرار می‌گیرند، برای تولید گلبول‌های قرمز خون ضروری هستند.
• کم‌خونی همولیتیک: بر اثر تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز خون این نوع کم‌خونی ایجاد می‌شود.بیماری‌های خودایمنی، ابتلا به عفونت‌ها یا مصرف برخی داروها می‌تواند در تخریب گلبول‌های قرمز خون تاثیرگذار باشد.
• کم‌خونی آپلاستیک: کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان کم خونی آپلاستیک را به دنبال دارد. مانند مورد قبل عواملی مثل بیماری‌های خود ایمن، ابتلا به برخی عفونت‌ها و مصرف برخی داروها علت کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون می‌تواند باشد.

درمان کم خونی با توجه به نوع و علت آن صورت می‌گیرد. ما در این مقاله بیشتر در مورد کم خونی فقر آهن به شما اطلاعات خواهیم داد. اگر می‌پرسید مهم‌ترین علائم کم خونی چیست، نگاهی به تصویر زیر داشته باشید:

 

علت کم خونی چیست؟

در پاسخ به این سوال که کم خونی چیست؟ باید بگوییم که علت کم‌خونی به نوع آن بستگی دارد. مهم‌ترین علل کم‌خونی عبارتند از:

• کمبود ماده معدنی آهن (فقر آهن)
• کمبود ویتامین B12
• کمبود فولات (اسید فولیک)
• خونریزی شدید (بر اثر عمل جراحی، جراحت یا بیماری هموفیلی)
• تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز خون
• کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان

علاوه بر موارد ذکر شده سن، جنسیت، بارداری و شرایط خاص پزشکی (مثل بیماری کم‌کاری تیروئید، کرون و بیماری‌های کلیوی) نیز علت کم خونی می‌توانند باشند.

علائم کم خونی فقر آهن چیست؟

در فقر آهن، علائم کم خونی چیست؟ همان طور که گفتیم کم خونی فقر آهن، شایع‌ترین نوع کم خونی به شمار می‌آید و بر اثر کمبود آهن در بدن ایجاد می‌شود. آهن یک ماده ضروری برای تولید هموگلوبین در خون است. کم خونی فقر آهن باعث می‌شود تا بدن اکسیژن کافی دریافت نکند و علائم کم خونی بروز یابد. مهم‌ترین علائم و نشانه‌های کم خونی فقر آهن عبارتند از:

خستگی غیر معمول از مهم ‌ترین نشانه های کم خونی

خستگی یکی از شایع‌ترین علائم کم‌خونی فقر آهن به حساب می‌آید. خستگی ناشی از کم‌خونی فقر آهن ممکن است شدید باشد و حتی با استراحت نیز برطرف نشود. وقتی هموگلوبین در خون کم باشد، اکسیژن کمتری به بافت‌ها می‌رسد و در این صورت قلب باید بیشتر کار کند. از این رو خستگی غیر معمول به وجود می‌آید. اما خستگی غیر معمول می‌تواند دلایل دیگری به جز فقر آهن هم داشته باشد. پس اگر این مشکل را دارید، به پزشک مراجعه نمایید.

تنگی نفس از علائم کم خونی فقر آهن

دیگر نشانه های کم خونی چیست؟ تنگی نفس نیز یکی دیگر از علائم کم‌خونی فقر آهن است. تنگی نفس ناشی از کم‌خونی فقر آهن ممکن است در هنگام ورزش، بالا رفتن از پله‌ها یا حتی در حالت استراحت بروز یابد. زمانی که به دلیل فقر آهن، اکسیژن رسانی در خون با اختلال مواجه شود به دلیل کاهش اکسیژن در خون تنگی نفس ایجاد می‌شود.

سرگیجه و سردرد؛ نشانه کم خونی

سرگیجه ناشی از کم‌خونی فقر آهن ممکن است باعث شود که احساس سبکی سر یا گیجی داشته باشید. همچنین سردرد نیز از علائم کم خونی است. این نوع سردرد می‌تواند خفیف یا شدید باشد. کمبود اکسیژن ناشی از فقر آهن در بدن باعث متورم شدن رگ‌های خونی در مغز شده و فشار حاصله می‌تواند عامل سردرد باشد.

رنگ پریدگی پوست؛ از مهم‌ترین علائم کم خونی

در پلک پایین علائم کم خونی به وضوح قابل مشاهده است. وقتی پلک پایین را به سمت پایین می‌کشید اگر رگ‌های خونی کم باشند و رنگ قرمز به خوبی مشاهده نشود، ممکن است کم خونی وجود داشته باشد. رنگ پریدگی پوست بر اثر کمبود آهن در صورت، لب‌ها و ناخن‌ها قابل مشاهده است. زمانی که پلک را پایین می‌کشید اگر رنگ آن صورتی کمرنگ باشد، به داشتن کم خونی باید شک کنید. رنگ پریدگی پوست نیز به شکلی است که انگار پوست درخشش خود را از دست داده و زرد رنگ به نظر می‌رسد.

علائم کم خونی چیست؟ تپش قلب

ضربان طبیعی قلب وقتی از حالت نرمال خارج شده و شدت یابد، به آن تپش قلب می‌گویند. در کم خونی فقر آهن، سطح هموگلوبین در خون پایین است و قلب باید بیش از حد معمول کار کند تا اکسیژن رسانی به بافت‌‎های بدن صورت گیرد. از این رو تپش قلب از علائم کم خونی به شمار می‌آید.

خشکی پوست و ریزش مو؛ یک علامت مهم کم خونی

دیگر علامت کم خونی چیست؟ اگر به تازگی دچار خشکی پوست و مو شده‌اید، ممکن است نشانه کم خونی باشد. بر اثر فقر آهن و کمبود هموگلوبین، اکسیژن رسانی به بافت‌ها محدود می‌شود و اکسیژن کافی به پوست و مو نمی‌رسد. در نتیجه موها خشک می‌شوند، ریزش پیدا می‌کنند و پوست نیز خشک و زبر به نظر خواهد رسید.

تورم زبان بر اثر کم خونی

از علائم کم خونی فقر آهن می‌توان به تورم زبان اشاره کرد. وقتی زبان ملتهب یا به طرز عجیبی صاف می‌شود، ممکن است عارضه کم خونی در بدن وجود داشته باشد. در این صورت ممکن است درد هم احساس شود. همچنین خشکی دهان و لب و ترک خوردن لب هم از علائم کم خونی می‌تواند به حساب آید.

سندرم پای بی قرار به دلیل کم خونی

سندرم پای بی‌قرار یک اختلال خواب است که باعث می‌شود احساس کنید باید پاهای خود را حرکت دهید. سندرم پای بی‌قرار یکی از علائم کم‌خونی فقر آهن است اما ممکن است در اثر سایر عوامل نیز ایجاد شود. پس اگر این مشکل را دارید نیاز است که به پزشک مراجعه نمایید.

سردی دست و پا، ابتلا به عفونت‌های مکرر، احساس اضطراب و هوس‌های عجیب غذایی داشتن می‌تواند از دیگر علائم کم خونی باشد.

هوس خوردن گچ، خاک، کاغذ و یخ از نشانه‌های کم خونی فقر آهن است.

علائم کم خونی شدید در بانوان چیست؟

علائم کم خونی شدید در بانوان موارد زیر را شامل می‌شود:

• رنگ پریدگی
• احساس ضعف و خستگی
• تنگی نفس
• سرد بودن دست و پا
• ترک خوردن گوشه‌های لب
• تپش قلب
• سردرد و سرگیجه
• هوس‌های غیر معمول غذایی

 

عوارض کم خونی چیست؟

عوارض کم خونی بر اساس نوع و شدت کم خونی متفاوت است. برخی از مهم‌ترین عوارض کم خونی عبارتند از:

• خستگی بیش از حد
• احساس ضعف مداوم
• تنگی نفس
• سردرد و سرگیجه
• رنگ پریدگی پوست
• سندرم پای بی قرار
• تورم زبان، دهان و لب

کم خونی شدید چه عوارض دارد؟

عوارض خطرناک کم خونی شدید شامل موارد زیر می‌شود:

• نارسایی قلبی:کم خونی می‌تواند باعث افزایش فشار بر قلب شده و منجر به نارسایی قلبی شود.
• مشکلات بارداری: فقر آهن و بروز کم خونی ممکن است خطر ابتلا به مشکلات بارداری مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، و مرگ نوزاد را افزایش دهد.
• اختلالات رشد در کودکان: کم خونی می‌تواند رشد و نمو کودکان را مختل کرده و در وزن گیری و قد کودکان تاثیر منفی داشته باشد.

البته دقت داشته باشید که عوارض کم خونی بر اساس نوع کم خونی متفاوت است. کم خونی فقر آهن تنها با مصرف قرص آهن بهبود خواهد یافت. اما برخی دیگر از انواع کم خونی ممکن است به درمان‌های دیگری مثل جراحی یا پیوند مغز استخوان نیاز داشته باشند. در صورت داشتن کم خونی باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان‎‌های لازم صورت گیرد.

بهترین راه درمان کم خونی چیست؟

بهترین راه درمان کم خونی چیست؟ برای درمان کم خونی چه بخوریم؟ ابتدا باید زیر نظر پزشک نوع کم خونی تشخیص داده شود. برای درمان کم خونی فقر آهن معمولا باید از مکمل‌های آهن استفاده شود. این مکمل‌ها می‌توانند در قالب قرص، کپسول، شربت یا قطره باشند. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد که آهن از طریق تزریق به بدن وارد شود. تزریق آهن معمولاً برای افرادی که نمی‌توانند آهن را به خوبی از طریق دهان جذب کنند یا دچار کم خونی شدید هستند، استفاده می‌شود.

اگر به کم خونی ناشی از کمبود فولات مبتلا هستید، قرص اسید فولیک و اگر به کم خونی ناشی از ویتامین ب۱۲ مبتلا هستید، قرص ویتامین B12 مصرف کنید.

درمان خانگی کم خونی

یکی از سوالات متداول این است که درمان خانگی کم خونی چیست؟ اگر پزشک برای شما تشخیص کم خونی داده است، باید حتما از دارو یا مکملی که تجویز کرده است استفاده کنید. در کنار درمان دارویی می‌توانید منابع غنی از آهن را نیز مورد استفاده قرار دهید تا به درمان کم خونی کمک شود. غنی‌ترین مواد غذایی حاوی آهن عبارتند از:

• گوشت قرمز
• مرغ
• ماهی
• حبوباتی مثل لوبیا و عدس
• سبزیجات برگدار سبز تیره مثل اسفناج
• غلات غنی شده با آهن

همچنین برای درمان کم خونی لازم است سیگار و الکل را از زندگی خود حذف کنید و ورزش منظم داشته باشید.

نکته مهم: اگر در کنار منابع آهن از ویتامین C استفاده کنید، آهن در بدن شما جذب بهتری خواهد داشت. در کنار منابع آهن از پرتقال، لیمو و دیگر مرکبات استفاده کنید تا درمان کم خونی شما زودتر صورت پذیرد.

برای درمان کم خونی در کودکان حتما به پزشک مراجعه کنید تا دوز مکمل توسط وی تعیین شود.

 

معرفی گیاهان دارویی برای کم خونی

بعضی از گیاهان دارویی گزینه ایده‌آلی برای درمان کم خونی می‌توانند باشند:

• گیاه دم اسب
• گیاه گزنه
• گیاه پونه کوهی
• گیاه جعفری

با این گیاهان می‌توانید دمنوش درست کرده و میل نمایید. البته در مورد مصرف گیاهان دارویی با پزشک مشورت کنید؛ به خصوص اگر بیماری خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف می‌کنید.

درمان کم خونی در طب سنتی

در طب سنتی درمان کم خونی چیست؟ در طب سنتی باور کلی بر این است که کم خونی ناشی از عدم تعادل در اخلاط چهارگانه بدن است. اخلاط چهارگانه عبارتند از: صفرا، سودا، بلغم، و خون. کم خونی معمولاً ناشی از کاهش خون یا کاهش کیفیت خون است. در طب سنتی ایرانی، درمان کم خونی بر اساس علت آن انجام می‌شود. کم خونی فقر آهن با مصرف غذاهای خون‌ساز باید صورت پذیرد. غذاهای خون ساز عبارتند از:

• مصرف گوشت قرمز، مرغ و ماهی
• مصرف حبوبات
• مصرف سبزیجات برگ دار تیره

همچنین مصرف جوشانده گزنه، عرق بیدمشک، عرق رازیانه و عسل پیشنهاد می‌شود.

 

بیشتر بدانید: مفیدترین گیاه برای کم خونی کدام است؟

جدول مقدار توصیه شده روزانه آهن

مقدار توصیه شده برای مصرف روزانه آهن چقدر است؟

سن	مردان	زنان
از بدو تولد تا ۶ ماهگی	۰٫۲۷ میلی‌گرم	۰٫۲۷ میلی‌گرم
۷ تا ۱۲ ماهگی	۱۱ میلی‌گرم	۱۱ میلی‌گرم
۱ تا ۳ سالگی	۷ میلی‌گرم	۷ میلی‌گرم
۴ تا ۸ سالگی	۱۰ میلی‌گرم	۱۰ میلی‌گرم
۹ تا ۱۳ سالگی	۸ میلی‌گرم	۸ میلی‌گرم
۱۴ تا ۱۸ سالگی	۱۱ میلی‌گرم	۱۵ میلی‌گرم دوران بارداری: ۲۷ میلی‌گرم دوران شیردهی: ۱۰ میلی‌گرم
۱۹ تا ۵۰ سالگی	۸ میلی‌‎گرم	۱۸ میلی‌گرم دوران بارداری: ۲۷ میلی‌گرم دوران شیردهی: ۹ میلی‌گرم
۵۱ سالگی به بعد	۸ میلی‌گرم	۸ میلی‌گرم

 

بیشتر بخوانید: آیا کم خونی مانع بارداری می شود؟

مرگ در اثر کم خونی

عوارض خطرناک کم خونی چیست؟ کم خونی می‌تواند منجر به مرگ شود، اما این مسئله معمولا در موارد شدید کم خونی یا در افرادی که سایر بیماری‌های زمینه ای نیز دارند، رخ می‌دهد. کم خونی شدید به مغز و قلب فشار مضاعف وارد کرده و ممکن است مرگ را به دنبال داشته باشد. اغلب اگر بیماری زمینه‌ای نداشته باشید، کم خونی تا این حد خطرناک و تهدید کننده زندگی برای شما نیست.

کلام پایانی در مورد اینکه کم خونی چیست؟

کم خونی عارضه‌ای بسیار شایع به ویژه در زنان است که انواع مختلفی دارد و یکی از شایع‌ترین آن مرتبط با فقر آهن است. فقر آهن باعث می‌شود اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها به خوبی صورت نگیرد و عوارض نامطلوبی را پدید آورد. اگر کم خونی فقر آهن دارید حتما با مشورت پزشک برای خرید قرص آهن اقدام کنید. در پایان اگر پرسشی دارید حتما برای ما کامنت بگذارید. در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهیم بود.