یک نمایشنامه غافلگیرکننده | دیدار نیوز

دیدارنیوز: مترجم نمایشنامه «با هم و جداجدا» هدف از ترجمه این اثر را معرفی فرانسواز دورَن به جامعه ادبی و هنری ایران دانست و گفت: نمایشنامه «با هم و جداجدا» اولین ترجمه از آثار فرانسواز دورَن در ایران است؛ نویسنده‌ای که در فرانسه جوایز مختلفی دریافت کرده و نمایشنامه‌های او بیش از ۹۰۰ اجرا داشته است.

راحله فاضلی به تازگی نمایشنامه «با هم و جداجدا» نوشته فرانسواز دورَن نمایشنامه‌نویس فرانسوی را آماده کرده، با بیان اینکه «با هم و جداجدا» یک نمایشنامه است که در اصل به زبان فرانسه چاپ شده بود، افزود: انتشارات علمی فرهنگی ترجمه مجموعه‌ای به اسم «درام معاصر فرانسوی» را در دستور کار داشت که قرار بود در این مجموعه تعدادی نمایشنامه انتخاب و ترجمه شود که مسوولیت آن برعهده ساناز فلاح‌فرد بود. من در این مجموعه پنج عنوان نمایشنامه ترجمه کردم که «با هم و جداجدا» آخرین کتاب من در این مجموعه بود که ترجمه و منتشر شد.

او درباره نمایشنامه «با هم و جداجدا» عنوان کرد: این نمایشنامه دو شخصیت دارد که یک زن و مرد هستند که در دفتر یک انتشارات با هم مواجهه می‌شوند. شخصیت مرد که یک ناشر می‌باشد منتظر یک نویسنده است و قرار ملاقاتی با او دارد، ولی زمانی که نویسنده وارد دفتر ایشان می‌شود، اوضاع کاملا عوض می‌شود و غافلگیر می‌شود. شخصیت بعدی که وارد داستان می‌شود یک زن است که ادعا می‌کند مادر نویسنده است و ما از اینجا با برخورد این دو شخصیت تا پایان نمایشنامه روبرو هستیم و در چند پرده‌ای که نمایشنامه ادامه پیدا می‌کند، مواجهه این دو شخصیت است.

مترجم «با هم و جداجدا» با بیان اینکه این نمایشنامه دارای تم تعلیق و غافلگیری است، تصریح کرد: این نمایشنامه به تنهایی انسان و روابط آن‌ها می‌پردازد و حتی عقده‌های دوران کودکی و تمام چیز‌هایی که از دوران کودکی تا بزرگسالی با ما همراه می‌ماند، در آن وجود دارد.

فاضلی درباره فرانسواز دورَن نویسنده نمایشنامه «با هم و جداجدا» گفت: نویسنده این نمایشنامه خانم فرانسواز دورَن است که متاسفانه سال ۲۰۱۸ از دنیا رفتند و یک نویسنده فرانسوی است که در کشور فرانسه به خاطر اینکه نویسنده و کمدین و نمایشنامه‌نویس و ترانه‌سرا بودند، خیلی معروف بود و برای خیلی از خوانندگان معروف فرانسوی ترانه نوشته‌اند و جوایز زیادی دریافت کرده بودند و یکی از نمایشنامه‌های او بیش از ۹۰۰ اجرا داشته است.

او درباره چگونگی انتخاب این نمایشنامه عنوان کرد: روال کار ما در مجموعه «درام معاصر فرانسوی» اینگونه بود که خانم فلاح‌فرد این اختیار را به ما دادند که ما کتاب‌ها را مطالعه کنیم و اگر دوست داشتیم آن‌ها را برای ترجمه انتخاب می‌کردیم و خودم نیز به این موضوع سختگیری داشتم که کتاب را درک کرده باشم و بتوانم سبک و لحن نویسنده را در ترجمه منتقل کنم؛ البته من از سوژه این نمایشنامه خیلی خوشم آمده بود، چون سوژه و دیالوگ‌ها و رابطه کاراکتر‌ها خوب و جذاب بود به‌همین خاطر تصمیم گرفتم این کار‌ها را ترجمه کنم.

مترجم «با هم و جداجدا» ادامه داد: نکته دیگری که فلاح فر تاکید داشتند این بود که از نویسندگانی که در ایران شناخته شده نیستند و یا کمتر شناخته شده هستند، کار ترجمه کنیم تا از طریق این نویسندگان معرفی شوند. درباره خانم فرانسواز دورَن که نویسنده مطرحی است به زبان فارسی چیزی ترجمه نشده بود، این برای یک مترجم خیلی خوب است که یک نویسنده برای اولین بار توسط کار او به جامعه ایرانی و به خصوص تئاتر معرفی شوند و این نمایشنامه خیلی قابلیت اجرای زیادی داشت.

فاضلی درخصوص ویژگی‌های نمایشنامه‌های ترجمه شده گفت: چیزی که در نمایشنامه مهم است این است که عده‌ای معتقدند که نمایشنامه اساسا برای این نوشته می‌شود که اجرا شود؛ بنابراین یک مترجم باید تصمیم بگیرد که لحن را چگونه منتقل کند یعنی خود را جای بازیگر قرار دهد و ببیند که جمله‌ای که ترجمه کرده چقدر برای بازیگر قابل درک و اجراست. یک موضوع مهم این است که آیا دیالوگ‌ها به‌صورت محاوره یا فورمال ترجمه شوند. عده‌ای معتقدند دیالوگ لازم نیست محاوره ترجمه شود و این وظیفه بازیگر است که زمان اجرا لحن را تغییر دهد و عده‌ای برخلاف این فکر می‌کنند. حالا مترجم باید یکی از این دو حالا را انتخاب کند و من در تمام نمایشنامه محاوره را انتخاب کردم، چون خودم معتقدم بودم اینطوری شاید بازیگر بتواند ارتباط بهتری برقرار کند و خیلی سریعتر به متن وارد شود.

او درباره ویژگی‌های ترجمه خود گفت: زمانی که قرار بود این نمایشنامه را برای ترجمه انتخاب کنم خودم را جای خوانندگان قرار دادم، چون خودم یکی از مخاطبین و طرفدار‌های نمایشنامه‌خوانی بودم بنابراین خودم را جای خواننده قرار می‌دادم و جذابیت کار برایم مهم بود و بخاطر اینکه نمایشنامه «با هم و جداجدا» جذاب بود آن را برای ترجمه انتخاب کردم.

این مترجم با بیان اینکه نمایشنامه «با هم و جداجدا» به دلیل اینکه تعلیق زیادی دارد و روایت و دیالگو‌های آن می‌تواند در ذهن خواننده بماند به خاطر همین جذاب است، درباره ویژگی‌های ترجمه این نمایشنامه افزود: همواره سعی می‌کنم خیلی پیچیده ننویسم، چون معتقدم مخاطب نباید وارد پیچیدگی و بازی‌های زبانی شود؛ البته وقتی نویسنده ساده می‌نویسد ما نمی‌توانیم سخت ترجمه کنیم و خانم فرانسواز دورَن پیچیدگی ندارد و بخاطر همین «با هم و جداجدا» روان ترجمه شده است.