تصفیه آلودگی‌های محیط‌زیستی با ملات ترمیمی

مصطفی شکور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره ملات ساروج اظهار کرد: ملات ساروج در سازه‌های سنتی ایرانیان در پی‌ها، پل‌ها، سدها و حمام‌ها کاربرد داشته است. این ملات علاوه بر ایران در افغانستان و کشورهای حوزه خلیج‌فارس به‌کار گرفته شده است. تاریخ دقیقی از کاربرد اولیه آن در دسترس نیست ولی نمونه‌هایی به قدمت ۱۵۰۰ ساله در ایران یافت می‌شود.

وی تصریح کرد: قدمت دیرینه ملات ساروج، گستردگی آن در بناهای تاریخی و مقاومتی که باعث پایداری بناهای تاریخی شده است، ما را بر آن داشت که مجدداً این ملات را احیا کنیم تا جایگاه گذشته خود را چه در کارهای ساختمانی امروزی و چه در مرمت بناهای تاریخی، بازیابد.

مخترع ملات بر پایه آهک و میکروسیلیس با قابلیت باربری سازه‌ای با بیان اینکه از آخرین باری که ساروج در ایران استفاده شد ۱۰۰ سال گذشته است، مطرح کرد: امروزه ملات ساروج به دلیل در دسترس و به صرفه نبودن مواد تشکیل دهنده، پیش عمل‌آوری زمان‌بر (براساس متون ۲۴ ساعت طول می‌کشد تا به کیفیت لازم برسد)، کاهش حجم و ترک‌های ناشی از آن مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

شکور با اشاره به اینکه امروزه در مرمت بناهای تاریخی از ملات ماسه و سیمان استفاده می‌شود، اظهار کرد: ملات ماسه و سیمان، باعث آسیب‌های فراوانی از جمله ترک در بناهای تاریخی، ایجاد محیط مرطوب جهت رشد عوامل بیولوژیکی، تنفس نداشتن بنا و اشباع آن، همچنین عارضه شیمیایی آلکایی که موجب تورم و تخریب در بنا می‌شود، خواهد بود.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۶ احیای ملات ساروج به عنوان یکی از ملات‌های اولیه ایرانی و به جهت جلوگیری از آسیب و تخریب بناهای تاریخی آغاز شد، ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ ملات بر پایه آهک و میکروسیلیس با قابلیت باربری سازه‌ای اختراع و ثبت شد؛ این ملات دارای دو تیپ است.

مخترع ملات بر پایه آهک و میکروسیلیس، با بیان اینکه سالیانه حدود ۳۰۰ هزارتن ملات ماسه سیمان در بناهای تاریخی استفاده می‌شود و هر تن سیمان باعث تولید یک تن دی اکسیدکربن می‌شود، درباره ویژگی‌های ملات برپایه آهک، گفت: مقاومت فشاری ۲۵ مگاپاسکال بدون داشتن هیچ‌گونه مواد سیمانی که در ملات ساروج قدیمی مقاومت فشاری آن برابر با هفت تا ۱۰ مگاپاسکال بوده است. وزن مخصوص و سبک آن که برابر با نصف وزن مخصوص ملات سیمان است؛ کاهش حجم و ترک، استفاده نکردن از الیاف گیاهی، حیوانی و خاکستر، کاهش نیروی انسانی از پنج نفر به دو نفر و گیرش نهایی در ۱۲ روز بدون نیاز به کیورینگ و عمل‌آوری از مزیت‌های کلیدی این ملات در مقایسه با ملات ماسه و سیمان است. از دیگر ویژگی‌های این ملات می‌توان به سهولت در اجرا، کاهش هزینه‌های تهیه و اجرا، کاهش نیروی انسانی و افزایش بهره‌وری، کاهش پرت مصالح، ارتقای بهداشت کارگاهی، اصلاح مصرف آب در عمل‌آوری، چسبندگی بهتر و مناسب‌تر، همخوانی بهتر، رفتار فیزیکی و مکانیکی نسبت به ملات ماسه سیمان در بناهای تاریخی و کاهش میزان آلودگی محیط‌زیست به واسطه حذف استفاده از سیمان در مرمت بناهای تاریخی اشاره کرد.

شکور، درخصوص تیپ دو ملات برپایه آهک ومیکروسیلیس خاطرنشان کرد: تیپ دو این ملات با استفاده از تکنولوژی نانو، باعث تصفیه آلودگی‌های محیط‌زیست می‌شود. نمونه‌های اولیه آن ساخته شده و در مراحل آزمایش‌های نهایی است. این ملات می‌تواند آلاینده‎‌های CH2O، ترکیبات آلی فرار، دی‌اکسیدکربن و دی‌اکسیدنیتروژن را تصفیه کند.