به گزارش خبرنگار ایمنا، «در وسط چهارباغ و در فواصل معین، حوضهایی با فوارههای زیاد به چشم میخورد. فاصله میان حوضها و فوارهها را باغچههایی پر از گل و گیاه پر کردهاند. در دو طرف خیابان، ساختمانهای بزرگان، قصرهای سلطنتی، مساجد و مدارس قدیمی بر شکوهش افزودهاند. درباره چهارباغ، توصیفی بیشتر از این از من نخواهید؛ زیرا این از یک قلم شاعرانه برمیآید و توصیفش خود کتاب بزرگی خواهد شد.» این گفتههای هاینریش کارل بروگش خاورشناس آلمانی است که از درآمیختگی شکوه طبیعت و هنر انسان در خیابان چهارباغ به سال ۱۲۳۸ خورشیدی نوشته است.
چهارباغ از دوره صفوی تا عصر حاضر دچار تغییراتی فراوانی شده است و چهره آن دیگر از آنچه گفته شده و عکسهای تاریخی آن نشان میدهد، فاصله بسیار زیادی گرفته است. تبدیل شدن خیابان چهارباغ به گذر فرهنگی بیش از پیش نشان میدهد که مسئولین شهری اصفهان در صدد احیای این خیابان تاریخی هستند. محمدعلی سمیعی به تازگی به عنوان مدیریت پروژه چهارباغ عباسی منصوب شده است، وی پیش از این مسئولیتهایی همچون روابط عمومی و بازرسی سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان اصفهان، روابط عمومی منطقه سه شهرداری اصفهان، روابط عمومی شورای اسلامی شهر اصفهان و منابع انسانی منطقه سه شهرداری اصفهان را در کارنامه دارد. در گفتوگوی خبرنگار ایمنا با محمدعلی سمیعی با تغییرات فرهنگی این گذر تاریخی در دوره جدید مدیریت شهری آشنا خواهیم شد.
برای تبدیل چهارباغ به گذر فرهنگی چه برنامههایی را در نظر دارید؟
ابتدا باید فرصتها، تهدیدها، نقاط ضعف و قدرت چهارباغ را بررسی کنیم. موقعیت یک مکان فرهنگی باید از لحاظ ساختار شهری، ساختار مناسبی داشته باشد. زمانی که میخواهید یک فعالیت فرهنگی را انجام دهید باید محیط آن برای مراسم فرهنگی آماده باشد. متأسفانه در ضلع شرقی چهارباغ که قدمت چهارصد ساله دارد دخالت شده است و بدنه چهارباغ را از بین بردهاند و قطعاً طبیعت چهارباغ با ما مبارزه کرد، به این شکل که این مکان را رونق نداد و اکنون باید از طبیعت الهام گرفته و پیرایش شهری را انجام بدهیم که بعد از اتمام کفسازی چهارباغ در سال گذشته و زیبایی که به چهارباغ بخشید و کف آن را مرتب کرد، مهمترین اقدام، پیرایش بدنههای ضلع شرقی و ضلع غربی چهارباغ است که در سال جدید تابلوی مغازهها و بدنههای آن را یکسانسازی کنیم.
در جهت زیبایی بخشیدن به مغازههای چهارباغ، معیارهای فرهنگی در نظر گرفته شده است؟
باید فرهنگ چهارباغ را به سمتی ببریم که مغازهدار ترغیب شده و به همان معیار فرهنگی و زیبایی بخشیدن به چهارباغ برگردد زیرا چهارباغ متعلق به یک فرد نیست، این یک خیابان جهانی است چون بازخوردهای عکس و مباحثی که در آن اتفاق میافتد در جهان رصد میشود. در بحث تغذیه و اغذیهفروشیها جلسات متعددی با افرادی که در زمینه محصولات سالم و محصولات ارگانیک فعالیت دارند برگزار شد تا با یکسری مشوقها در چهارباغ حضور داشته باشند. سعی ما این است تا اغذیهفروشیها در چهارباغ از لحاظ غذایی کیفیت بالا داشته باشند زیرا غذا خوردن جزئی از کیفیت فرهنگی یک جامعه است، اما متأسفانه امروز کیفیت فرهنگی به سمت مطلوبی حرکت نمیکند.
خیابانهایی که بهعنوان محورهای پیادهراه هستند نه پیاده گذر، در آن اغذیهفروشیها حضور دارند چون مردم میخواهند آرامش پیدا کنند و یکی از راههای آرامش، خوردن غذا است اما باید شأن چهارباغ را رعایت کنیم. از افرادی که در زمینه محصولات و غذاهای سالم کار میکنند درخواست میکنیم که در چهارباغ حضور داشته باشند؛ مدیریت چهارباغ آمادگی دارد که در این زمینه به افراد کمک کند. در این زمینه یک وَن کافه را به چهارباغ آوردهایم که فقط محصولات گیاهی بهعنوان غذا به مردم ارائه میکند که این خود یک نوع فرهنگسازی است و قطعاً مغازهداران وقتی ببینند مردم به سلامت خود اهمیت میدهند و غذای سالم میخورند به این سمت حرکت خواهند کرد.
در گذر چهارباغ چه انجمنهای هنری حضور دارند و سایر انجمنها چگونه میتوانند فعالیت داشته باشند؟
ما به دنبال رونق بخشیدن به ضلع شرقی بدنه چهارباغ هستیم و این آمادگی را داریم تا انجمنهای هنری در آن حضور پیدا کنند. در مجتمع هشت بهشت، انجمن خوشنویسان، معماران و انجمن نقاشان حضور دارند و گالری عکس و نقاشی برقرار است. هر کدام از انجمنهای هنری که این آمادگی را دارند و صرفاً در دفتر حضور نداشته باشد و برای چهارباغ برنامه داشته باشند، میتوانند در چهارباغ حضور داشته باشند. از همه سازمانهای مردمنهاد و انجمنهای هنری میخواهیم تا طرح خود را برای ما بیاورند. ما هیچ دخالتی در اینکه چهارباغ را چه کاری انجام بدهیم، نداریم. در این مدت درخواستهای بسیار زیادی از سازمانهای مردم نهاد داشتهایم که بتوانند چهارباغ را به گذر فرهنگی تبدیل کنند.
در خصوص شعار ” آرامش بخشیدن و حضور خانواده در چهارباغ ” چه فعالیتهایی انجام شده است؟
با کمرنگ شدن کرونا و حضور مسافران خارج از کشور و دیگر استانها آن چیز که اهمیت دارد سلامت جامعه است. یکی از معیارهای ما تفرجگاهی در چهارباغ بوده است که در زمینه آرامش بخشیدن و حضور خانوادهها بتوانیم یک مکان تفریحی برای کودکان فراهم کنیم تا وقتی خانوادهها به چهارباغ میآیند دغدغه بچهها را نداشته باشند.
در پاساژ ایفل که جزو قدیمیترین پاساژهای محور چهارباغ اصفهان است و از گذشته بهعنوان مرکز پوشاک کودک استفاده میشده است در حال ایجاد یک شهربازی خانوادهمحور هستیم. معیار فقط این مکان نیست و ما به دنبال احیای پاساژهای چهارباغ نیز هستیم.
چه برنامهها و فعالیتهایی در نوروز ۱۴۰۱ در چهارباغ در حال انجام است؟
با توجه به موضوعاتی که در دوره ششم شورای اسلامی شهر اصفهان و از سوی شهردار جدید طرح شده است، به دنبال ایجاد آرامش برای افرادی هستیم که وارد چهارباغ میشوند و به این منظور عنوان چهارباغ آرامش و چهارباغ خانواده در نظر گرفته شده است. یکی از موارد نوروز، تازگی، سرسبز شدن، شروع دوباره زندگی و حیات در طبیعت است. در این مورد بیش از ۳۶ هزار گل شببو خریداری شد تا چهارباغ به یک مکان سرشار از طراوت و زیبایی تبدیل شود. به اغذیه فروشیهایی که در سطح چهارباغ هستند یادآوری شده استتا جعبههای گل خود را احیا کنند و در زمینه فضاسازی چهارباغ، امسال بالغ بر ۲.۵ میلیارد تومان هزینه شده است. آبنما و جوی چهارباغ که میراث و یادآور دوران گذشته این خیابان است بعد از شش ماه مجدد احیا و راهاندازی شد و همین جوی آب آرامش را به مردم و مسافران نوروزی منتقل میکند.
در خصوص برنامههای عید، با توجه به افکارسنجی که نسبت به برگزاری این مراسم از مردم پرسیدهایم (بهعنوان ولینعمتان ما که میخواهند به چهارباغ بیایند و آرامش داشته باشند) اکثراً آنها با برنامههای تئاتر شهری موافق هستند و مدیریت چهارباغ نیز به دنبال این است که تئاتر شهری بیشتر در این مکان اجرا شود.
پیشرفت سینما همایون در چه مرحلهای قرار دارد؟
متأسفانه چهارباغ از لحاظ معماری و ساختاری دچار مشکلاتی است که ما برای شهروندان ایجاد کردهایم و به دنبال رفع آن نیز هستیم که یکی از این مشکلات، سینما همایون با متراژ بالغ بر هفت هزار متر مربع است. این سینما به بنیاد شهید، حوزه هنری و شهرداری اصفهان تعلق دارد که ازلحاظ برخی ناهماهنگیها بین سازمانهای دولتی، با مشکلاتی روبهرو است. خوشبختانه مشکلات مالکیتی این سینما که با بنیاد شهید و امور ایثارگران بوده است، حل شد و به حوزه هنری واگذار شده است. طی بازدید شهردار اصفهان و رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان مقرر شد در اولین جلسه شورای عالی چهارباغ اولین موضوعی که در آن مطرح شود، سینما همایون باشد. این قول را به مردم شهر اصفهان میدهم که به زودی خبرهای خوب از این سینما و خاکبرداری آن به اطلاع عموم برسانیم.
تئاتر شهر اصفهان در چهارباغ ساخته خواهد شد؟
در دوره پنجم شورای اسلامی شهر اصفهان یک زمین پشت یکی از هتلهایی که در حال ساخت است بهعنوان تئاتر شهر در نظر گرفته و قرارداد آن با یکی از سرمایهگذارها بسته و کلنگزنی آن انجام شد، اما متأسفانه این قرارداد به صورت جدی پیش نرفت. در دوره ششم شورای اسلامی شهر اصفهان به دستور شهردار اصفهان سرمایهگذار جدیدی در نظر گرفته شد و این سرمایهگذار از آن مکان بازدید داشت و در دستور کار شورای عالی چهارباغ قرار گرفته است.
هتل جهان در ساختار قدیمی خود بازسازی خواهد شد؟
هتل جهان از قدیمیترین هتلها از زمان پهلوی اول بوده است که بازسازی آن شامل سه فاز است؛ فاز اول هتل جهان توسط مالک آن بازسازی و مرمت شده است و دو فاز دیگر آن باقی مانده که به طور جدی از مالک آن خواستهایم که پیگیری کند. همکاری بسیار خوبی در این دوره با اداره کل میراث فرهنگی صنایعدستی و گردشگری داشتهایم که البته این اداره نیز پیگیری بازسازی و مرمت هتل جهان است تا این بنا با همان ساختار قدیمی خود، بازسازی شود.
برای فعالیت افراد و گروههای موسیقی در چهارباغ چه تصمیماتی گرفته شده است؟
تأکید میکنم که محور فعالیت کاری در چهارباغ نظرات شخصی نیست و محور نظرات افرادی است که در چهارباغ به عنوان یک مکان برای آرامش خود حضور پیدا میکنند. در این زمینه از مردم افکارسنجی صورت گرفته که نشان میدهد مردم به دنبال آرامش در چهارباغ هستند و قاعدتاً با افرادی که نظم و آرامش مردم را کم یا زیاد به مخاطره بیاندازند قطعاً برخورد خواهیم کرد. در مباحث موسیقی چون مجوزی از دستگاههای نظارتی صادر و ابلاغ نشده قاعدتاً وظیفه شهرداری این است که به عنوان برهم زدن نظم و آرامش با این افراد برخورد کند اما در حال پیگیری هستیم تا مبادی ورودی در این زمینه داشته باشیم.
در خصوص امنیت چهارباغ بعضاً صحبتهایی مطرح میشود که از ورود برخی افراد به این خیابان جلوگیری شود، در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
نمیتوانیم بهعنوان امنیت در چهارباغ برای حضور مردم محدودیتی قائل شویم؛ چهارباغ متعلق به عموم مردم است و فرقی نمیکند اهل کجا و چه ملیتی داشته باشد. به دنبال این هستیم که فضای چهارباغ به گونهای باشد تا افرادی که در آن حضور پیدا میکنند حس آرامش داشته باشند و به خودشان جرئت انجام خطا در حوزه امنیت مردم را ندهند. با توجه به بررسیهای صورت گرفته، در خصوص ایجاد امنیت در چهارباغ باید سه گروه را موردتوجه قرار داد؛ یکی، گروههایی که در زمینه کار دچار مشکل هستند و وقت آزاد خود را در چهارباغ میگذرانند.
گروه دوم، اسکیتسواران و دوچرخهسواران هستند که متأسفانه مکانی برای ارائه خود در سنین نوجوانی ندارند و لازم است که مدیران و مسئولین شهری فضایی را برای این نوجوانان مهیا کنند تا برای عرضه خود به چهارباغ نیایند که در این خصوص شهردار اصفهان به صورت جدی پیگیر این قضیه هستند تا مکانی در چهارباغ برای اسکیتسواران و دوچرخهسوارها وجود داشته باشد.
مورد سوم بزهکاران اجتماعی هستند، به مردم قول خواهم داد طبق صحبتی که مکرراً با شهردار اصفهان داشتهایم دستور قاطعانه دادهاند تا به صورت جدی با اراذل و اوباش و بزهکاران اجتماعی که بخواهند امنیت و آرامش مردم را در چهارباغ به مخاطره بیندازند برخورد کنیم. هماهنگیهای لازم نیز با دستگاههای امنیتی و انتظامی صورت گرفته و سعی بر این است که نه فقط در ایام نوروز که در همه روزهای سال آرامش را در چهارباغ برقرار کنیم. امنیت و آرامش مردم خط قرمز من بهعنوان مدیریت چهارباغ اصفهان است و اگر هرکسی بخواهد امنیت و آرامش مردم را در چهارباغ به مخاطره بیاندازد قطعاً با او برخورد خواهیم کرد.
آیا در چهارباغ نمایهای از مفاخر هنری و فرهنگی اصفهان خواهیم داشت؟
به دنبال این هستیم تا بتوانیم در سال آینده مجسمهها و سردیسهای مفاخر فرهنگی، هنری و همچنین شهدا را بهعنوان مفاخر در چهارباغ داشته باشیم، زیرا شهدا سهم بزرگی در داشتن این آرامش در چهارباغ داشتهاند. یک نفر چهارباغ را به وجود آورده، یک نفر هم به چهارباغ آرامش بخشیده، یک نفر نیز هنر بخشیده و یک نفر هم چهارباغ را در اوج ناملایمات دنیا و زندگی نگه داشته است و آنها شهدا بودهاند و بهتر است بگوییم افرادی که در نگه داشتن چهارباغ سهیم بودهاند حتی شاید عکس یک کسبه که برای چهارباغ زحمت کشیده است نیز آورده شود. دیوارنگارهایی با چهره اساتید موسیقی اصفهان از جمله تاج اصفهانی، جلیل شهناز و حسن کسایی در نقاط مختلف چهارباغ در نظر گرفته شده است.
به دنبال این هستیم که نظرات مردم را در مدیریت چهارباغ پیاده کنیم، به همین منظور مسابقهای به نام ” ایده کاپ چهارباغ ” را در نظر گرفتهایم. اگر مردم نظراتی در خصوص طرحهای ویژه در مباحث فرهنگی و حتی ساختاری چهارباغ داشته باشند به دفتر مدیریت چهارباغ ارائه دهند و قطعاً این مباحث بررسی و پیگیری خواهد شد. از عموم مردم ایران درخواست میکنیم که هر زمان در اصفهان حضور پیدا کردند از چهارباغ زیبا و چهارباغ آرامش دیدن کنند.
گفتوگو از: جمال نوروزباقری، خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا