همه ماجراها درباره اجرای نمایش «بزن بریم ماه»

مریم منصوری برای اجرای نمایش «بزن بریم ماه» در تالار هنر، با این سالن قول و قرار گذاشته و قرار بود این نمایش را بهار امسال روی صحنه ببرد اما از بلاتکلیفی اجرای این نمایش خبر داد و گله‌هایی از تالار هنر مطرح کرد.
او در گفتگو با ایسنا با ارایه توضیحاتی درباره پروسه تصویب اجرای این نمایش در تالار هنر یادآوری کرد: اسفند سال ۱۴۰۰ به دنبال انتشار فراخوان تالار هنر برای اجراهای سال ۱۴۰۱، گروه ما نیز نمایشنامه «بزن بریم ماه» را برای ارائه داد که بعد از تصویب متن از سوی تالار و دریافت مجوز متن از شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی، مقرر شد پس از بازبینی روی صحنه برویم.

منصوری با اشاره به تمرین این اثر نمایشی در تابستان گذشته ادامه داد: در آن مقطع  آقای علی پاکدست هم که در آن زمان از مشاوران و کارشناسان تالار هنر بودند، به عنوان مشاور کارگردان در کنار من بودند که البته ایشان هم  اوایل شهریور سال پیش با این سالن قطع همکاری کردند. به هر حال تمرین‌های ما تا اواخر شهریور پارسال ادامه داشت اما در پی اتفاقات اجتماعی که منجر به تعطیلی سالن‌های تئاتر از جمله تالار هنر شد، در گفتگو با مدیر تالار و با همفکری مشورت با ایشان به این تصمیم مشترک رسیدیم که تمرین نمایش‌مان را متوقف کنیم. چرا که به عنوان کارگردان کار، خود را مسئول تامین امنیت گروه می‌دانستم . علاوه بر اینکه در آن زمان، تئاتر مساله جامعه نبود و حتی اجراهای تئاتر هم متوقف شده بود.

وی با اشاره به از سر گیری فعالیت بعضی از سالن‌های نمایشی در زمستان سال گذشته اضافه کرد: بعد از دو سه ماه که شرایط  برای اجرای تئاتر بهتر شده بود و سالن‌های تئاتر، تک و توک، باز شده بودند، مدیر هماهنگی تالار هنر در تماس تلفنی به من اعلام کرد که باید برای تصمیم‌گیری درباره روند ادامه کار یا انصراف از اجرا، جلسه‌ای دیگر با مدیریت سالن داشته باشیم. در غیر این صورت، آغاز نکردن تمرین، به مثابه انصراف از اجرا تلقی می‌شود. این در حالی بود که ما عروسک‌های سایه و تن‌پوش و عروسک‌های باتومی را با هزینه شخصی خودمان و بدون ریالی کمک هزینه، ساخته بودیم و بعد از دو ماه و نیم تمرین بچه‌های گروه دل‌شان نمی‌آمد که کار تعطیل شود. اما از طرف دیگر در این فاصله، بعضی از اعضای گروه به دلیل تعطیلی تئاتر و شرایط دشوار اقتصادی، به ناچار به مشاغل دیگری روی آورده بودند و به همین دلیل به ناچار نیمی از بازیگران اصلی نمایش ما تغییر کردند. همه تئاتری‌ها می‌دانند چنین تغییری در یک گروه اجرایی، به منزله تمرین دوباره است. به همین دلیل دوباره تمرین را از سر گرفتیم و از نیمه بهمن تا پایان اسفند سال گذشته مشغول تمرین بودیم.

منصوری با اشاره به زمان اجرای این نمایش ادامه داد: پیش از این قرار بود اجرای نمایش ما به عنوان دومین اجرای تالار هنر در بهار  ۱۴۰۲ یعنی از ۲۰ اردیبهشت شروع بشود و نهایتا تا پایان خرداد به اتمام برسد. بر همین اساس مقرر شد هفته پایانی اسفند بازبینی را انجام بدهیم اما بعدا اعلام شد گروهی که پیش از ما نوبت اجرا داشته و قرار بود نمایشش را از هفتم فروردین ماه روی صحنه ببرد، اجرایش به تعویق افتاده و طبیعتا اجرای ما نیز عقب خواهد افتاد و به خرداد ماه موکول می‌شود، در پی این تغییر و با توجه به وضعیت سلامتی‌ام که در آن مقطع قدری با مشکل مواجه شده بود، درخواست کردیم بازبینی‌مان را به اواخر فروردین موکول کنند با تاکید بر اینکه زمان اجرای ما همان خرداد ماه باقی بماند که ایشان هم پذیرفتند. اما ناگهان هفته آخر اسفند، مدیر تالار هنر اعلام کرد بودجه ۴ میلیاردی برای بازسازی این  تالار مصوب شده است و اجرای شما به بعد از بازسازی می‌افتد.

او با ابراز تاسف از اینکه هنوز زمان مشخصی برای بازسازی تالار هنر اعلام نشده است، گفت: مجموعه سخنان مدیر تالار و حتی مصاحبه هم که آقای رفیعی در روزهای پایانی سال پیش داشتند، زمان مشخصی را برای شروع و پایان بازسازی اعلام نکرده‌اند. این در حالی است که همه اهل تئاتر می‌دانند، برای یک گروه نمایشی، فاصله بین تمرین و اجرا، یعنی شروع دوباره تمرین‌ها و فرسایشی شدن پروژه. در حالیکه تالار می‌دانست که چند گروه در حال تمرین هستند و چه قول و قرارهایی با کارگردان‌ها گذاشته است. آیا نمی‌توانست بودجه بازسازی را نگه دارد تا گروه‌هایی که اجرایشان برنامه‌ریزی شده، نمایش‌های خود را روی صحنه ببرند و بازسازی را به مقاطعی مانند ماه محرم و صفر که اجراها محدودتر هستند، موکول کنند ؟

منصوری ادامه داد:  نه تنها هنوز زمان شروع بازسازی مشخص نشده، مدت زمان آن نیز مبهم است چراکه  مدیر هماهنگی مدت زمانی حدود دو سه ماه را اعلام کرده ولی مدیر تالار از بازسازی ۲۰ روزه صحبت می‌کند درحالیکه جامعه تئاتری می‌داند بازسازی یک تالار نمایشی در این مدت کوتاه، شدنی نیست. بنابراین اولین مسئولیت سالن این است که تاریخ دقیق بازسازی را مشخص کند تا گروه‌ها بتوانند برای اجرای‌شان برنامه‌ریزی کنند.

او در ادامه از نکته‌ای آزاردهنده سخن گفت: ما هم مانند بیشتر  گروه‌ها نمایش خود را در  پلاتو تالار هنر  تمرین می‌کردیم و این البته روال کار تالار هنر هست و شامل همه گروه‌ها می‌شود مگر گروه‌هایی که خودشان جا یا امکانی برای تمرین‌های بیشتر در اختیار دارند. اما  نکته آزار دهنده این است که وقتی شما به عنوان یک گروه نمایشی اعتراض خود را به مدیر تالار منتقل می‌کنید یا از او انتظار اعلام زمان‌بندی دقیق‌تری دارید تا بتوانید به گروه‌تان پاسخگو باشید، ایشان می گویند که سالن تمرین را از ما خواهد گرفت! پرسش من این است که چرا به محض کوچکترین انتقادی، با چنین برخوردهایی روبه‌رو می‌شویم در حالی که من به عنوان کارگردان، در قبال گروهم مسئولیت دارم.

او تاکید کرد: نمی‌توان از بازیگر انتظار داشت که وقتی سرِ کاری آمد، مدت‌ها معطل بماند تا تکلیف اجرای آن کار مشخص شود آن هم در این وضعیت دشوار اقتصادی. در شرایطی که همه ما می‌دانیم اقتصاد تئاتر چقدر بحرانی است، خوب است که نسبت به یکدیگر مسئولیت بیشتری داشته باشیم. درست نیست که مدیر سالن ما را تحت فشار قرار بدهد که دو هفته زودتر بازبینی بدهیم. در حالی در دیالوگ با خودش بازبینی را به آخر فروردین موکول کرده‌ایم و اصولا تمام این امکانات دولتی برای استفاده گروه‌های تئاتری برای تولید آثار بهتر است و ما همه موظف هستیم در این زندگی سیال تئاتری به هم کمک و در کنار هم آثار بهتری تولید کنیم و البته با توجه به شرایط اقتصادی جامعه، نرخ تورم و وضعیت تئاتر در دوره بعد از کرونا و… بحران اقتصادی گروه‌های تئاتری و زندگی آسیب‌پذیرشان بر کسی پوشیده نیست و هزینه‌های بیشتر برای پلاتو و مکان تمرین، نتیجه‌ای جز کوچک‌تر شدن سفره محدود و بی‌بضاعت تئاتری‌ها ندارد.

نویسنده «اسب آبنوس»،نمایش برگزیده جشنواره تهران ـ مبارک، در عین حال خاطرنشان کرد: البته شاید خود سالن هم هنوز تاریخ دقیقی برای دریافت بودجه و آغاز زمان بازسازی نمی‌داند که در این صورت بودجه بازسازی، موهبتی معلق است که معلوم نیست چه زمانی در اختیار سالن‌ قرار می‌گیرد و هر وقت که نازل شود، سالن باید تمام برنامه‌هایش را تعطیل کند تا این فرصت از کف نرود. اما در این میان گروه‌های نمایشی سنگ زیرین آسیا هستند زیرا ما هستیم که در نهایت همه این فشارها را متحمل می‌شویم. در حالی که امروز بسیاری از گروه‌هایی که همزمان با ما تمرین می‌کردند و اجرایشان به تعویق افتاد، هنوز تمرین مجدد خود را شروع نکرده‌اند یا اصلا انصراف دادند. اگر ما هم از آغاز می‌دانستیم که قرار است اجرای‌مان به مهر و آبان منتقل شود، لزومی نداشت قبل از عید تمرین خود را آغاز کنیم.

او با اشاره به تاثیر نامطلوب تعطیلی چند باره تمرین یک اثر نمایشی بر گروه اجرایی توضیح داد: وقتی مدام اجرا به تاخیر می‌افتد، گروه دچار فرسایش می‌شود. ذات تئاتر یک هنر زنده است و مانند سینما نیست که چند بار ضبط کنیم و تمام بشود و بعد بهترین اجرای بازیگر را تدوین کنیم و هزار بار نشانش بدهیم. بازیگر تئاتر برای اینکه روی صحنه برود، باید شور و انرژی داشته باشد. اگر در مرحله آماده‌سازی کار، مدام دچار فرسایش شود، دیگر با کدام انرژی روی صحنه برود، اصلا جانی برای او می‌ماند؟!

منصوری ابراز تاسف کرد: مدیر تالار هنر در آخرین  گفت و گوی‌مان اعلام کرد که اجرای شما مصوبه سال ۱۴۰۱ بوده و من هیچ مسئولیتی در برابر آن ندارم. درست است که اجرای من مال پارسال بود، اما اگر یک سال عقب افتاد، در گفتگو با ایشان بوده. حتی خود ایشان همان زمان اعلام کرد که برای سال ۱۴۰۲ فراخوان نداده‌ایم تا گروه‌هایی که اجرای‌شان به تعویق افتاده بود، بتوانند آثار خود را روی صحنه ببرند و در عمل هم فراخوانی برای اجرا در سال ۱۴۰۲ نداده‌اند. این که ناگهان یک مدیر پشت ما را این گونه خالی و ما را از امکانات سالن محروم می‌کند، آن هم در هفته‌های پایانی تمرین و پیش از بازبینی و دقیقا قبل از تعطیلی طولانی نوروز، اتفاق خوبی نیست و این شیوه گفتگو برازنده یک مدیر تئاتری نیست. در حالی که امکانات سالن‌های دولتی تئاتر برای حمایت از گروه‌های نمایشی و تولید تئاتر در اختیار مدیران قرار گرفته تا در کنار هم بتوانیم آثار با کیفیت‌تری خلق کنیم اما این شیوه سخن گفتن، تنها موجب دل‌آزردگی و دلسردی گروه‌های نمایشی می‌شود و هیچ سودی هم برای تئاتر ما ندارد.

اما جلیل رفیعی، مدیر تالار هنر در این زمینه به ایسنا گفت: سال ۱۴۰۰ درخواست خانم مریم منصوری برای اجرا در سال ۱۴۰۱  مصوب شد . ایشان قرار بود سال ۱۴۰۱ روی صحنه بروند که نتوانستند و ما نمایشی دیگر را جایگزین کردیم و دوباره درخواست اجرا دادند که اعلام کردیم باید دوباره نوبت بگیرید. در هر حال ایشان سه بار زمان اجرای خود را به تاخیر انداختند. ضمن اینکه هنوز بازبینی نرفته‌اند در حالیکه ما زمانی می‌توانیم به ایشان زمان قطعی بدهیم که بازبینی بروند و مجوز اجرا بگیرند. در حال حاضر ایشان فقط مجوز متن دارند و نه اجرا.

او ادامه داد: اولویت ما اجرای گروه‌هایی است که بازبینی خود را انجام داده‌اند و مجوز اجرا دارند اما از آنجاکه چند بار زمان بازبینی خود را عقب انداختند، دست ما به لحاظ قانونی بسته است. بنابراین باید ابتدا مجوز اجرا بگیرند تا بعد درباره زمان‌بندی به نتیجه برسیم.

رفیعی با اشاره به تعطیلی بخشی از اجراهای نمایشی در سال گذشته یادآوری کرد: در همان شرایط که گروه خانم منصوری به دلیل وضعیت اجتماعی، اجرایشان را به تعویق انداختند، چند گروه دیگر روی صحنه رفتند. ما به تصمیم هر دو گروه احترام گذاشتیم ولی این دلیل بر این نیست که گروه‌ها برای سالن برنامه‌ریزی کنند.

او توضیح داد: در حال حاضر اجرای خانم مریم کاظمی هم به تاخیر افتاده. ایشان قرار بود هفتم فروردین امسال روی صحنه برود اما یک ماه و نیم پیش اعلام کرد که اجرایش را به تعویق می‌اندازند و من نیز به سرعت کار دیگری را جایگزین کردم.

مدیر تالار هنر در پاسخ به اینکه آیا این گروه بازبینی خود را انجام داده، توضیح داد: ایشان هم اواسط این ماه بازبینی می‌رود و بلافاصله اجرایش را انجام می‌دهد. به هر حال پروسه پذیرش متن تا اجرا اوج و فرودهایی دارد و ما هم مشکلات گروه‌ها را می‌دانیم ولی مهم این است که گروه‌ها با سالن در ارتباط باشند و مسائل خود را با ما در میان بگذراند. مشکل خانم منصوری این است که نتوانستند زمان‌بندی درستی برای اجرایشان داشته باشند. ضمن اینکه در شورای تالار هنر متن ایشان پذیرفته شده و با توجه به اینکه برای اولین بار در تالار هنر متقاضی اجرا هستند،  هنوز توانمندی کارگردانی ایشان  برای شورای تالار اثبات نشده است. البته پیشنهاد کردیم از یکی از اعضای شورا مشورت بگیرند ولی در حال حاضر هنوز هیچ اطلاعاتی از کار ایشان نداریم و حتی ده دقیقه از کارشان را به ما نشان نداده‌اند.

او در پاسخ به این سخن که انتخاب مشاور کار به سلیقه کارگردان برمی‌گردد، گفت: بحث سلیقه نیست بلکه موضوع اصول حرفه‌ای است. تالار هنر شورایی دارد و باید تلاش کنیم کارها با کمترین نقطه‌ضعف در این تالار روی صحنه برود. خانم منصوری اولین کارگردانی خود را در تالار هنر انجام می‌دهد، اگر دو سه نمایش حرفه‌ای کودک روی صحنه برده بود، توانایی کارگردانی ایشان در کارهای کودک مشخص شده بود ولی نمی‌توانم بی‌گدار به آب بزنم.  

رفیعی با اشاره به قدمت تالار هنر افزود: تالار هنر ۶۰ سال قدمت دارد و افراد باید به کار کردن در آن افتخار کنند.  علی‌رغم تاخیرهایی که ایجاد شد، باز هم به گروه ایشان احترام گذاشتیم و تالار هنر به اندازه ظرفیت خود به این گروه سالن تمرین داده ولی دیگر نمی‌توانیم این خدمات را ارایه دهیم و لازم است جای دیگری تمرین کنند و بعد بازبینی بروند.

او در پاسخ به این پرسش که بازسازی تالار هنر چه تاریخی انجام می‌شود، توضیح داد: نزدیک یک سال است که مشغول نامه‌نگاری هستیم . سال ۱۴۰۱ کارشناسان دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد با بازدید از تالار هنر، لزوم بازسازی آن را تایید و بودجه ۴ میلیاردی را برای انجام این کار تصویب کردند. الان در مرحله انتخاب پیمانکار هستند. هرچند پیگیری کارها به عهده ماست ولی زمان‌بندی با وزراتخانه است و جزو مواردی است که دست ما نیست. ما هم با توجه به سیستم اداری، کارها را تعطیل نکرده‌ایم و به گروه‌ها هم اعلام کرده‌ایم که بازسازی داریم که زمان‌بندی آن بر عهده وزارتخانه است. با این حال قطعا در میانه اجرای یک گروه بازسازی را آغاز نمی‌کنیم و به بعد از اتمام اجرا موکول خواهیم کرد.

انتهای پیام