احکام فقهی کپی و تکثیر نرم‌افزار بدون اجازه تولید‌کننده

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، این روز‌ها بسیاری از هنرمندان و تولیدکنندگان آثار فرهنگی و نیز محتوای الکترونیکی، از نبود یا عدم اجرای قوانین بازدارنده برای جلوگیری از انتشار و تکثیر مجدد آثار گلایه دارند و فقدان قانون حق تکثیر (کپی‌رایت) را مانع پیشرفت و توزیع عادلانه محصولات و دستاوردهای خود می‌دانند. این موضوع اگر‌چه در عرصه فرهنگی بسیار برجسته‌ است اما در سایر حوزه‌ها مانند ثبت اختراعات و ابتکارات نیز به اشکال گوناگون مشاهده می‌شود.

خبرگزاری تسنیم با مرور نظرات مراجع عظام تقلید در زمینه «کپی و تکثیر نرم‌افزار بدون اجازه تولید‌کننده» به بررسی اهمیت و حکم فقهی این کار پرداخته است.

ضرورت اجازه تولیدکننده نرم‌افزارها

*سؤال: کپی و تکثیر نرم‌افزار بدون اجازه تولید‌کننده چه حکمی دارد؟

آیت‌الله خامنه‌ای:

بنا بر احتیاط واجب بدون اجازه و رضایت تولید‌کننده اصلی جایز نیست.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

چنانچه در ضمن معامله، فروشنده (تولید‌کننده) یا خریدار شرط عدم تکثیر و کپی را داشته باشد یا عقد مبتنی بر آن انجام گیرد، خریدار باید به این شرط عمل کند و در غیر این صورت، اشکال ندارد ولی سزاوار است مومن، زحمت و تلاش مؤمن دیگر را از بین نبرد.

آیت‌الله وحید خراسانی:

بنا بر احتیاط واجب بدون اجازه و رضایت تولید‌کننده اصلی جایز نیست.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

این کار بدون اجازه و رضایت تولید‌کننده اصلی جایز نیست.

 

 

حکم تکثیرنرم‌افزار قفل‌شکسته

*سؤال: نرم‌افزارهایی که قبلاً قفل آنها توسط فرد یا افراد دیگری شکسته شده و در بازار به‌صورت معمول رایت و توزیع می‌شوند، در این صورت حکم تکثیرشان چیست؟

آیت‌الله خامنه‌ای:

تفاوتی بین شکستن قفل نرم‌افزار و تکثیر نرم‌افزار که قفل آن توسط دیگران شکسته شده نیست و در هر دو صورت بنا بر احتیاط واجب تصرف و تکثیر آن جایز نیست.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

تفاوتی بین آن دو در حکم نیست و در هر صورت اشکالی ندارد.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

تفاوتی بین شکستن قفل نرم‌افزار و تکثیر نرم‌افزاری که قفل آن توسط دیگران شکسته شده نیست و در هر صورت، تصرف و تکثیر آن جایز نیست.

استفاده از نرم‌افزار قفل‌ شکسته بدونکپی کردن

*سؤال: نرم‌افزاری که قفلش توسط دیگران شکسته شده یا آن را تکثیر کرده‌اند، استفاده از تکثیر شده آن به‌صورت امانت و عاریه بدون آنکه کپی شود جایز است؟

مقام معظم رهبری:

بنا بر احتیاط واجب استفاده از آن نیز جایز نیست.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

استفاده از آن به صورت امانت و خرید اشکال ندارد.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

استفاده از آن نیز جایز نیست.

تفاوت تولیدکننده ایرانی و غیر ایرانی

*سؤال: آیا در حکم تکثیر نرم‌افزار تفاوتی بین تولید داخل و خارج وجود دارد؟

مقام معظم رهبری:

اگر تولید داخل باشد، بنا بر احتیاط واجب اجازه تولید‌کننده شرط است و اگر تولید خارج باشد، تابع قرارداد است.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

تفاوتی در حکم تولید داخل و خارج نیست.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

بین تولید داخل و خارج تفاوت نیست؛ مگر آنکه تولید آمریکا یا اسرائیل باشد.

آیت‌الله وحید خراسانی:

تفاوتی در حکم تولید داخل و خارج نیست.

عدم اطلاع از نارضایتی تولیدکننده نرم‌افزار برای کپی کردن

*سؤال: اگر ندانیم که تولیدکننده نرم‌افزار به کپی، تکثیر و استفاده آن رضایت ندارد، تکلیف چیست؟

مقام معظم رهبری:

بنا بر احتیاط واجب باید رضایت و اجازه تولید‌کننده احراز و کسب شود.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

تکثیر و استفاده از آن اشکال ندارد.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

حق نشر و کپی‌رایت برای مؤلف و تولید‌کننده است و باید رضایت و اجازه تولید‌کننده کسب شود.

خرید و فروش ‍CD قفل شکسته

*سؤال: آیا خرید و فروش ‍CD قفل شکسته جایز است؟

مقام معظم رهبری:

خرید و فروش CDهای تکثیر شده از قبل اشکال ندارد اما اگر خرید CD موجب تکثیر مجدد شود، بنا بر احتیاط واجب اشکال دارد.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

جایز است.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

جایز نیست.

آیت‌الله وحید خراسانی:

بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.

انتهای پیام/