کدام کشورها توانمندی اعزام انسان به فضا را دارند؟/ ایران یا هند؛ کدام کشور سریع‌تر انسان به فضا می‌فرستد؟ + فیلم و تصاویر

به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تایمز، بالاترین سطح علم، حوزه فضایی است و اوج علمِ فضا نیز توانایی ارسال انسان به فضا است. در دنیا کشورهایی از جمله آمریکا، روسیه و چین تاکنون توانمندی اعزام انسان به فضا را دارند و کشورهایی از جمله هند و ایران نیز برنامه بومی سرنشین‌دار فضایی را در دستور کار خود دارند.

در این گزارش به بررسی برنامه‌های “فضایی سرنشین‌دار” کشورهای صاحب این توانایی می‌پردازیم:

برنامه فضایی سرنشین‌دار شوروی

اتحاد جماهیر شوروی در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ (۶۰ سال پیش در ۲۳ فروردین ۱۳۴۰) موفق شد نخستین انسان را به فضا اعزام کند. “یوری گارگارین” نخستین انسان و فضانوردی بود که با فضاپیمای وستووک ۱ به فضا رفت و ۱۰۸ دقیقه مدار زمین را به طور کامل دور زد و بدین ترتیب عصر سفرهای فضایی آغاز شد.

لحظه پرتاب وستوک ۱

برنامه فضایی سرنشین‌دار آمریکا

بعد از موفقیت شوروری در اعزام انسان به فضا، آمریکا تلاش‌های خود را مضاعف کرد تا از رقیب تاریخی خود عقب نماند و بدین “آلن شپارد” را در ۵ می ۱۹۶۱ یعنی کمتر از یک ماه بعد از گاگارین به عنوان دومین انسان در جهان و نخستین آمریکایی به فضا فرستاد! شپارد که با فضاپیمای آزادی ۷ به فضا رفته بود در مدت ۱۵ دقیقه یک مسیر زیرمداری ۱۸۷ کیلومتری را با موفقیت طی کرد.

برنامه فضایی سرنشین‌دار چین

کشور چین در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۰۳ موفق شد کپسول زیستی “شنژو۵” را با یک فضانورد چینی با نام “یانگ لیوه” به فضا بفرستد و این کپسول موفق شد طی یک روز ۱۴ دور به دور زمین بچرخد و بعد از طی کردن ۶۰۰ هزار کیلومتر در علفزارهای منطقه چینی مغولستان داخلی فرود بیاید.

کپسول زیستی شنژو۵

یانگ لیوه؛ نخستین فضانورد چینی

“یانگ لیوه” زمانی که هشتمین سفر مداری خود را آغاز می‌کرد، توانست با همسر خود در کره زمین ارتباط بگیرد. در طول این پرواز، یانگ لیوه توانست در فواصل ۳ ساعته بخوابد! و فیلمی نیز از یانگ لیوه پخش شد که پرچم چین و سازمان ملل در کپسول به اهتزاز درآمده بود؛ یانگ لیوه نخستین شهروندی بود که چین به فضا فرستاده بود اما دو چینی‌الاصل با  شاتل‌های آمریکایی در گذشته به فضا پرتاب شده بودند.

یانگ لیوه؛ نخستین فضانورد چینی

برنامه فضایی سرنشین‌دار هند

برنامه اعزام انسان به فضای هند برای نخستین بار در سال ۲۰۱۸ رسانه‌ای شد. برنامه فضایی سرنشین‌دار هند که “گاگانیان” نام دارد برای سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده بود اما بعد از شیوع ویروس کرونا در هند و آثار فاجعه‌بار آن در این کشور، موقتاً برنامه‌های فضایی تعطیل شد و آژانس فضایی هند به تولید کپسول اکسیژن برای بیماران کرونایی مشغول شد و برنامه گاگانیان چندین سال عقب افتاد.

کپسول زیستی پروژه “گاگانیان” بدون خدمه فضایی

طبق برنامه گاگانیان، قرار بود که ۲ کپسول زیستی بدون خدمه به فضا پرتاب شوند که نخستین آن در مهر ماه امسال پرتاب شد و موفقیت‌آمیز بود؛ در صورت موفقیت‌آمیز بودن پرتاب بعدی، اجازه ارسال مداری ۴ فضانوردی که توسط روسیه آموزش دیده‌اند، صادر می‌شود. پیش‌بینی‌ها این است که فضانوردان هندی تا یک سال آینده به فضا ارسال شوند.

برنامه فضایی سرنشین‌دار ایران

پرتاب کاوشگر ۴؛ نخستین گام عملی ایران در اجرای پروژه ملی اعزام فضانورد ایرانی به فضا

ایران تاکنون موفق به اعزام انسان به فضا نشده است اما نخستین مأموریت خارج از جو محموله زیستی ایران در سال ۱۳۸۹ بود که کاوشگر ۴ یک عروسک را به ارتفاع ۱۳۵ کیلومتری ارسال کرد که یک عروسک میمون بود. این عروسک میمون که دارای علائم حیاتی شبیه‌سازی‌شده موجود زنده بود به فضا پرتاب شد. پرتاب کاوشگر ۴ ایران، نخستین گام عملی در اجرای پروژه ملی اعزام فضانورد ایرانی به فضا بود.

عروسک کاوشگر ۴ حامل یک دستگاه ضبط صوت نصب‌شده بود. همچنین یک دستگاه “هولتر” با قابلیت اندازه‌گیری علائم حیاتی شامل نبض و فشار خون موجود زنده به طور آزمایشی بر روی عروسک نصب شده بود که علی‌رغم شتاب و لرزش عملکرد خوبی داشت.

کاوشگرهای فضایی، راکت‌های عمود پروازی هستند که برای حمل آزمایشگاه‌های فضایی به ارتفاعات بالای جو غلیظ – ارتفاع بین ۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر و بازیابی سالم آنها به‌کار می‌روند. کاوشگرها کاربردهای بسیاری دارند که از آن جمله می‌توان بررسی خواص اتمسفر، آزمایش وسایل کنترلی مورد استفاده در ماهواره‌ها و ماهواره‌برها، کسب اطلاعات هواشناسی و پیش‌بینی هوا و انجام تحقیقات زیست فضایی و نجوم را نام برد. در حقیقت، محموله‌های آزمایشگاه فضایی در کاوشگر‌ها، اجزای پیچیده سامانه‌های فضایی و موجودات زنده را در معرض آزمایش و بررسی قرار می‌دهند.

در ادامه، ایران کاوشگر ۵ و سپس در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ “میمون‌های آفتاب و فرگام” را با کاوشگرهای پیشگام و پژوهش با موفقیت به فضای ۱۲۰ کیلومتری ارسال و بازیابی کرد؛ در واقع آخرین پرتاب ایران در این حوزه در سال ۱۳۹۲ بوده است.

کاوشگرهای ایران با توجه به ویژگی‌هاى گوناگونی که از نظر هندسه، ارتفاع، مأموریت و نوع حامل دارند، در کلاس‌های A, B, C و D  دسته‌بندی شده‌اند که کاوشگر پژوهش (کلاس D) برترین و بهترین نمونه از محصولات تولید شده توسط محققان ایرانی در این حوزه بوده است. قول‌ها و وعده‌های زیادی مبنی بر ارسال نخستین کپسول فضایی زیرمداری حامل انسان در بازه سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ در دولت حسن روحانی داده شده که هیچگاه عملی نشد.

به عنوان مثال حمید فاضلی؛ قائم‌مقام وقت سازمان فضایی ایران در سال ۱۳۹۳ و در هفته جهانی فضا گفت: کشورهای دنیا در زمینه “زیست فضا” بسیار سرمایه‌گذاری کرده‌اند که در این حوزه اولویت ابتدایی کشور ایران پرتاب‌های زیرمداری است و در این راستا در نظر داریم که طی سه چهار سال آینده فضانوردی را به ارتفاع زیر مدار بفرستیم!

اطلاعات ارائه‌شده پرتاب ۸ کاوشگر ایرانی و هدف‌گذاری اعزام انسان در بازه سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷

.

لحظه پرتاب کاوشگر ۴ ایران

امروز بعد از یک دهه توقفِ حوزه فضایی کشور در دو دولت حسن روحانی، دولت سیزدهم بنا دارد روند پرتاب کپسول‌های زیستی را همین امسال از سر بگیرد و در آینده‌ای نزدیک، شاهد پرتاب نخستین کپسول زیستی ایران در سال ۱۴۰۲ خواهیم بود؛ هر چند این کپسول، طبق گفته رئیس سازمان فضایی ایران، حامل محموله “انسانی” نخواهد بود اما گام بلندی دیگر در مسیر دستیابی ایران به توانمندی اعزام انسان به فضا محسوب خواهد شد.

انتهای پیام/