باوجود خطرناک بودن دیابت، اما با تغییر سبک زندگی، پیروی از رژیم غذایی صحیح حاوی کربوهیدرات متعادل و انجام فعالیتهای بدنی منظم به یک بیماری قابل کنترل تبدیل میشود. رژیم غذایی نقش مهمی در کنترل دیابت دارد. بیمار باید در تمام وعدههای غذایی مقدار مصرفی خود را کنترل کند. کربوهیدرات یکی از مهمترین درشتمغذیهایی است که باید در مصرف آن دقت شود. در مقابل افزایش مصرف فیبر یکی از بهترین روشها برای کنترل دیابت است. در این مقاله به معرفی یک برنامه رژیم غذایی ۱۵ روزه برای دیابتی ها میپردازیم. نمونه رژیمی که برای آشنایی با شیوهی صحیح تغذیه برای بیماران دیابتی مفید و کاربردی است.
دیابت چه زمانی ایجاد می شود؟
بیماری دیابت زمانی ایجاد میشود که بدن نتواند از گلوکز موجود در خون (قند خون) به درستی استفاده کند. بخش عمدهای از گلوکز یا قند موجود در بدن از طریق مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات دریافت میشود. منبعی مهم که برای تولید انرژی در انسان ضروری است. خون، گلوکز را به تمامی سلولهای هدف ارسال کرده تا تولید انرژی و سایر عملکردهای سیستم به درستی انجام شود. این انتقال زمانی به درستی انجام میگیرد که انسولین کافی ترشح شده و مصرف آن هم در بدن به روشی صحیح انجام گیرد. در غیر این صورت، گلوکز در خون انباشته شده و شاهد افزایش قند خون هستیم. اگر این افزایش همیشگی باشد، فرد به دیابت مبتلا میشود. بیماری که تشدید آن باعث بروز بیماریهای قلبی، آسیب عصبی، مشکلات چشمی و حتی قطع عضو خواهدشد.
برنامه رژیم غذایی ۱۵ روزه برای دیابتی ها
پیش از شروع برنامهریزی رژیم غذایی ۱۵ روزه برای دیابتی ها به این نکته توجه کنید که مقادیر گفتهشده در این برنامه به عنوان نمونه آورده شدهاست. شما باید با مشورت پزشک خود مقدار دقیق مناسب با شرایط بدنی خود را تعیین کنید.
روز اول تا پنجم
در پنج روز ابتدایی برنامه باید به شیوهای تنظیم شود که تمرکز بر مصرف پروتئین، سبزیجات و فیبر باشد. پروتئین مانند مرغ، تخممرغ، ماهی و بوقلمون، سبزیجاتی مانند کدو، انواع کلم و برای فیبر میتوانید حبوبات مصرف کنید. برای هر وعده مثالهای مختلفی آورده شده که شما با توجه به سلیقهی خود میتوانید انتخاب کنید.
- صبحانه: ۱. سه-چهارم فنجان اوتمیل حاوی نصف فنجان شیر کمچرب، ۳۰ تا ۴۰ گرم جو دوسرپرک، یک قاشق غذاخوری کره بادامزمینی، یک-دوم سیب یا نصف فنجان بلوبری ۲. یک فنجان ماست یونانی بدون چربی به همراه نصف موز یا نصف سیب، دو قاشق غذاخوری گرانولای رژیمی، نصف فنجان گردو خردشده، دارچین
- میانوعده: ۱. دو قاشق سوپخوری آجیل و ۱۵ دانه انگور ۲. یک واحد میوه به همراه سه عدد گردو
- ناهار: ۱. دو برش نان تست کامل، نصف فنجان ماهی تن، سه چهارم فنجان ماست کمچرب یا بدون چربی، یک کاسه سالاد ۲. سبزیجات گریل به همراه سینه مرغ گریل
- میانوعده: سه-چهارم فنجان ماست بدون چربی، دو قاشق سوپخوری گرانولا، نصف فنجان بلوبری یا انواع توت، یک قاشق سوپخوری آجیل
- شام: ۱. یک کاسه سوپ عدس و سبزیجات ۲. سبزیجات گریل به همراه ماهی سالمون
روز ششم تا دهم
در پنج روز دوم، میتوان مقدار کربوهیدرات مصرفی را به تدریج افزایش داد. مصرف پروتئین، فیبر و چربیهای سالم هم به مانند دوره قبل ادامه دارد. برای کربوهیدرات از غلات کامل، انواع نان جو، چندغله، چاودار، برنج قهوهای و کربوهیدرات پیچیده مصرف کنید. چراکه باعث کنترل سطح قندخون و پیشگیری از افزایش ناگهانی آن خواهدشد.
- صبحانه: ۱. املت حاوی یک تخممرغ کامل به همراه دو سفیده تخممرغ، یک قاشق چایخوری روغن زیتون، گوجه، اسفناج، قارچ، پیاز، دو برش نان تست جو و ۳۰ گرم پنیر کمچرب ۲. دو تا سه پنکیک پخته شده با آرد جو، یک تخممرغ کامل و سفیده اضافه، مقداری شیر بدون چربی یا کمچرب به همراه یک قاشق چایخوری عسل و نصف فنجان انواع توت
- میانوعده: ۱. نصف فنجان پنیر کاتیج به همراه یکی مورد از این میوهها (نصف موز، یک هلو کوچک، سیب متوسط) ۲. دو ورق رایسکیک به همراه یک قاشق کره آجیل
- ناهار: ۱. کباب تابهای به همراه سه برش نان تست چند غله، گوجه، پیاز و سالاد ۲. یک کفگیر پلو، سینه مرغ گریل، یک فنجان ماست بدون چربی، سالاد
- میانوعده: ۱. نصف فنجان آجیل، یک واحد میوه ۲. یک-چهارم فنجان حمص، سه تا چهار کراکر چندغله، یک هویج متوسط
- شام: ۱. یک کاسه سوپ جو به همراه سینه مرغ و قارچ ۲. یک کاسه خوراک لوبیا و قارچ به همراه دو سفیده تخممرغ
روز یازدهم تا روز پانزدهم
در پنج روز سوم رژیم غذایی ۱۵ روزه برای دیابتی ها هم باید ترکیبی از کربوهیدرات پیچیده، پروتئین، چربیهای سالم و فیبر مصرف کنید.
- صبحانه: ۱. یک فنجان اوتمیل حاوی جو دوسرپرک، شیر بدون چربی یا کمچرب، نصف فنجان گردو خردشده یا یک قاشق غذاخوری کره بادامزمینی، نصف فنجان انواع توت یا نصف سیب یا نصف موز و پودر دارچین ۲. دو برش نان تست چاودار، نیمرو به همراه اسفناج، قارچ و گوجه
- میانوعده: ۱. یک-چهارم فنجان حمص، سه تا چهار کراکر چندغله، یک هویج متوسط ۲. نصف فنجان ماست یونانی به همراه دو قاشق غذاخوری گرانولا و مقداری آجیل
- ناهار: ۱. یک کفگیر پلو به همراه ماهی گریل و سبزیجات گریل ۲. یک کاسه سوپ جو به همراه سالاد مرغ و سبزیجات
- میانوعده: ۱. دو ورق رایسکیک به همراه یک قاشق غذاخوری کره بادامزمینی ۲. ۱۰ عدد بادام درختی به همراه یک واحد میوه
- شام: ۱. یک کاسه عدسی به همراه قارچ و یک برش نان تست چند غله ۲. دو برش نان تست به همراه املت تخممرغ، قارچ، پیاز، گوجه
نکات ضروری برای برنامه غذایی بیماران مبتلا به دیابت
- سه وعده اصلی به همراه یک تا دو میانوعده در روز مصرف کنید.
- مقدار کربوهیدرات مصرفی متعادل و از نوع کربوهیدرات پیچیده با شاخص گلیسمی پایین باشد.
- مواد غذایی حاوی فیبر بالا مانند غلات کامل، حبوباتی همچون عدس، لوبیا و نخود، سبزیجات و میوه مصرف کنید.
- مصرف آب را افزایش دهید. از نوشیدن آبمیوههای صنعتی و حاوی شکر فراوان خودداری کنید.
- چربیهای سالمی مانند آووکادو، روغن زیتون، آجیل و دانههای روغنی را به مقدار متعادل مصرف کنید.
- از مصرف موادغذایی حاوی شکر و نمک فراوان خودداری کنید.
جمعبندی
زمانی که ترشح انسولین و مصرف آن در بدن به درستی انجام نشود، گلوکز موجود در خون افزایش یافته و باعث افزایش قند خون میشود. در صورت تداوم این وضعیت در طولانیمدت فرد به بیماری دیابت مبتلا خواهدشد. این بیماری معمولا درمان نشده اما با بهبود سبک زندگی و تغذیه به خوبی قابل کنترل است. یکی از اصلیترین نکاتی که بیماران مبتلا به دیابت باید آن را رعایت کنند و در رژیم غذایی ۱۵ روزه برای دیابتی ها هم به آن اشاره شده، کنترل مصرف کربوهیدرات و افزایش مصرف فیبر است. پروتئین، چربیهای سالم، کربوهیدرات پیچیده و غذاهای حاوی فیبر فراوان در کنار هم میتوانند برنامهی غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به دیابت را شکل دهند. برای تعیین مقدار وعدههای مصرفی مناسب هر فرد باید با پزشک متخصص مشورت شود.