SLS؛ قوی‌ترین موشک جهان

به گزارش خبرنگار ایمنا، موشک SLS (Space launch system) که در زبان فارسی به عنوان سیستم پرتاب فضایی شناخته می‌شود، یک پرتاب‌گر فوق‌سنگین آمریکایی بوده که از اوت ۲۰۱۹ تحت توسعه ناسا است و از پرتابگرهای فوق‌سنگین بهره می‌گیرد. این موشک برای پروژه فضایی آرتمیس طراحی شده و اگر دچار مشکل نشود، در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ شاهد نخستین مأموریت آن تحت عنوان «آرتمیس یک» خواهیم بود. موشک SLS به دلیل میزان سوخت و موتور قدرتمند به عنوان قوی‌ترین موشک ساخته شده توسط بشر شناخته می‌شود؛ این موشک دارای دو بوستر است که در شتاب‌گرفتن بهتر به آن کمک کرده و از سوخت جامد بهره می‌گیرد؛ همچنین در دماغه آن فضاپیما اریون قرار دارد که فضانوردان از طریق آن به ماه منتقل خواهند شد. برای شناخت و بررسی بیشتر موشک SLS با «علیرضا بیات» کارشناس فضایی مجموعه آسمان‌سرای سُها گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

موشک SLS چیست؟

موشک SLS که در زبان فارسی به‌عنوان سیستم پرتاب فضایی شناخته شده است، قوی‌ترین موشک ساخته شده توسط بشر محسوب می‌شود. تا پیش از ساخت این موشک، ساترن پنج قوی‌ترین نمونه محسوب می‌شد که با استفاده از آن مأموریت‌های آپولو انجام می‌گرفت؛ اما با ساخته شدن موشک SLS با هدف بازگشت انسان به کره ماه، جایگاه قوی‌ترین موشک به آن تعلق گرفت.

ساختار موشک SLS چگونه است؟

موشک SLS حدود ۹۸ متر ارتفاع دارد و در دماغه آن، فضاپیمایی به نام اریون قرار گرفته که طبق اهداف مأموریت قرار است در مرحله اول پروژه آرتمیس در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ این فضاپیما بدون سرنشین و برای تست اولیه به مدار کره ماه فرستاده شود. موشک SLS از سوخت ترکیبی استفاده می‌کند؛ درواقع بخش اصلی این موشک از سوخت مایع بهره می‌برد و دو موشک بوستر آنکه برای افزایش و کارکرد بهتر SLS به آن متصل است از سوخت جامد استفاده می‌کند.

موشک SLS برای چه ماموریت‌هایی استفاده می‌شود؟

به طور کلی این موشک برای مأموریت‌های پروژه آرتمیس طراحی شده است، اما مأموریت دیگری که برای آن در نظر گرفته شده بود، «اروپا کلیپر» است که طی آن فضاپیمایی به یکی از اقمار گالیله‌ای مشتری تحت عنوان اروپا ارسال می‌شود و آن قمر را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ اما تست‌های اولیه موشک SLS برای استفاده در این مأموریت به موقع صورت نگرفت و اروپا کلیپر با «فالکون هوی» انجام می‌شود؛ بنابراین در حال حاضر تنها مأموریتی که در آن از موشک SLS استفاده می‌شود، پروژه «آرتمیس» است.

پروژه آرتمیس در چه مراحلی انجام می‌شود؟

در مأموریت آرتمیس یک، قرار است موشک SLS با فضاپیمایی که دارد به ماه پرتاب شود که این مأموریت بدون سرنشین است؛ در صورتی که نتیجه آن موفقیت‌آمیز باشد، آرتمیس دو با خدمه و فضانورد انجام می‌شود. پس از موفقیت این مأموریت و در سال‌های ۲۰۲۵ الی ۲۰۲۶، شروع آرتمیس سه را مشاهده خواهیم کرد که طی آن، برای نخستین‌بار پس از دهه ۶۰ الی ۷۰ میلادی یک فرودگر سرنشین‌دار به کره ماه خواهد رفت و نخستین فضانورد رنگی پوست و نخستین زن فضانورد نیز روی کره ماه خواهند رفت.

موشک SLS چه ویژگی‌هایی دارد؟

موشک SLS دارای سوخت ترکیبی است که منبع اصلی سوختش مایع بوده و به صورت نارنجی مشخص می‌شود، اما دو بوستر آن از طریق سوخت جامد به شتاب گرفتن مناسب این موشک کمک می‌کند. موشک SLS تقریباً حدود ۲.۶ میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کند و ارتفاع آن نیز حدود ۹۸ متر است که اگر تا اردیبهشت‌ماه سال جاری مشکلی برای آن رخ ندهد، تست‌های اولیه و مأموریت آرتمیس یک در پایگاه فضایی کندی انجام خواهد شد.

چرا موشک SLS از دیگر نمونه‌های موجود برتر است؟

با توجه به ارتفاع و سوختی که این موشک مصرف می‌کند، مشخص می‌شود که قدرت آن بیشتر از سایر نمونه‌ها است. درواقع این موشک بدون سوخت حدود ۲.۹ کیلوگرم وزن دارد و در حدود ۲.۶ میلیون کیلوگرم نیز سوخت مصرف می‌کند؛ به دلیل اینکه هر قدر مقدار سوخت بیشتر شود، موتور موشک نیز قوی‌تر خواهد بود. این موشک به دلیل موتور قدرتمندش، توان بیشتری برای پروژه‌های فضایی دارد. پیش از موشک SLS، ساترن پنج قوی‌ترین و قدرتمندترین موشک بود؛ اما در صورتی که تست‌های اولیه SLS با موفقیت انجام شود، جایگاه قوی‌ترین موشک به آن تعلق می‌گیرد.

فضاپیما اریون چه ویژگی‌هایی دارد؟

فضاپیمای «اریون» قرار است سرنشینان مأموریت آرتمیس را در خود جای دهد؛ به بیان دیگر برای حمل انسان ساخته شده است. این فضاپیما مانند یک کپسول طراحی شده که در آن فضانوردان قرار خواهند گرفت و در سال ۲۰۱۴ نیز پرواز آزمایشی موفقی داشته است، اما تاکنون تکنولوژی‌های دیگری به آن افزوده و برای پروژه آرتمیس تکمیل شده است. طول فضاپیمای اریون حدود ۳.۵ متر بوده و قطر آن نیز معدل پنج متر است؛ این فضاپیما تاکنون تنها به صورت تستی مورد استفاده قرار گرفته است و مهم‌ترین عملیات آن در آرتمیس دو و سه انجام خواهد شد.

آیا فضاپیما اریون روی ماه قرار می‌گیرد؟

خیر. فضاپیما اریون قرار است به ماه برود و در مدار آن قرار بگیرد؛ پس آن فضانوردان می‌توانند به دروازه‌ای که قبلاً در مدار ماه قرار گرفته، وارد شوند و از طریق سطح نشین موجود به سطح ماه بروند. یکی از تفاوت‌های پروژه آرتمیس با آپولو نیز همین مسئله است؛ زیرا در مأموریت‌های آپولو فضاپیما دارای سطح‌نشینی برای فرود بر ماه بود، اما این مأموریت فوق‌العاده پیشرفته و با تکنولوژی خاص است.